Hyderabad: ఇబ్రహీం బాగ్లో విరాజిల్లే కుతుబ్ షాహీ సమాధులు 1518-1687 మధ్య గోల్కొండ సుల్తానేట్ను రాజ్యం చేసిన కుతుబ్ షాహీ రాజవంశం గ్రాండ్నెస్కు లివింగ్ టెస్టమెంట్. 106 ఎకరాల్లో స్ప్రెడ్ అయిన ఈ స్మశానం ఆరుగురు కుతుబ్ షాహీ పాలకుల సమాధులతో పాటు రాజకుటుంబీకుల టూంబ్స్ను రాక్ చేస్తోంది. చరిత్రకారులు, ఆర్కిటెక్ట్స్, టూరిస్ట్లను ఆకట్టుకునే ఈ స్పాట్, రీసెంట్ రెస్టొరేషన్ వర్క్స్తో ఫ్రెష్ వైబ్ను పొందింది. కల్చరల్ ఈవెంట్స్తో ఈ ఆర్కిటెక్చరల్ మాస్టర్పీస్ భారతదేశంలోని టాప్ హిస్టారికల్ సైట్స్లో ఒకటిగా షైన్ అవుతోంది.
రాళ్లలో రాయబడ్డ లెగసీ
1543-1672 మధ్య బిల్ట్ అయిన కుతుబ్ షాహీ సమాధులు పర్షియన్, ఇండియన్, ఇస్లామిక్ స్టైల్స్ను మిక్స్ చేసిన అద్భుత ఫ్యూషన్. గోల్కొండ ఫోర్ట్ దగ్గరలో ఉన్న ఈ కాంప్లెక్స్లో 80+ స్ట్రక్చర్స్, టూంబ్స్, మసీదులు, బాత్హౌస్లు ఉన్నాయి. స్టన్నింగ్ స్టక్కో వర్క్, ఎపిక్ డోమ్స్, కలర్ఫుల్ టైల్ ప్యాటర్న్స్ ఇక్కడ ఫైర్ లుక్ ఇస్తాయి. హైదరాబాద్ను ఫౌండ్ చేసిన ఫిఫ్త్ రూలర్ మహమ్మద్ కులీ కుతుబ్ షా టూంబ్, టూ-స్టోరీ డిజైన్, ఇండో-సరసెనిక్ స్టైల్లో చుంగీ ఆర్చెస్, డబుల్-డెక్కర్ టెర్రస్లతో టోటల్ విన్నర్.
ఈ సమాధులు దాదాపు పూర్తి కుతుబ్ షాహీ రాజవంశాన్ని కవర్ చేయడం సూపర్ రేర్. ఈ సమాధులు కేవలం స్మశానం కాదు, డెక్కన్ కల్చరల్, పొలిటికల్ హిస్టరీని అన్లాక్ చేసే ఎపిక్ స్టోరీ అని హైదరాబాద్ హిస్టారియన్లు చెబుతారు. ఐకానిక్ చార్మినార్ బిల్డ్ చేయడం లాంటి ఈ రాజవంశం కాంట్రిబ్యూషన్స్ ఈ సమాధులను ట్రెజర్ ట్రోవ్గా మార్చాయి.
శిలాఫలకాలు, డిజైన్స్ ద్వారా రూలర్స్ లైఫ్స్టైల్, విక్టరీస్, బిలీఫ్స్, ఆర్టిస్టిక్ వైబ్స్ గురించి తెలుస్తుంది. పర్షియా నుంచి వచ్చిన కుతుబ్ షాహీలు లోకల్ ట్రెడిషన్స్తో పర్షియన్ బ్యూటీని బ్లెండ్ చేసి, కల్చరల్ ఫ్యూషన్కు ఈ సమాధులు సింబల్గా స్టాండ్ చేస్తున్నాయి.
రెస్టొరేషన్
పాస్ట్ డెకేడ్లో, ఆగా ఖాన్ ట్రస్ట్ ఫర్ కల్చర్ (AKTC), తెలంగాణ గవర్నమెంట్తో టీమప్ అయి, కుతుబ్ షాహీ సమాధులను సేవ్ చేయడానికి మెగా రెస్టొరేషన్ ప్రాజెక్ట్ స్టార్ట్ చేసింది. స్టక్కో డెకరేషన్స్ రిఫ్రెష్, స్ట్రక్చరల్ డ్యామేజ్ ఫిక్స్, సరౌండింగ్ గార్డెన్స్ను బ్యూటిఫై చేసి, ఈ ప్లేస్ను కుతుబ్ షాహీ హెరిటేజ్ పార్క్గా ట్రాన్స్ఫార్మ్ చేసింది. 2024లో, ఈ కాంప్లెక్స్లోని బావుల రెస్టొరేషన్కు యునెస్కో ఆసియా-పసిఫిక్ అవుట్స్టాండింగ్ కన్సర్వేషన్ అవార్డ్ స్కోర్ చేసింది, గ్లోబల్ రెకగ్నిషన్ తెచ్చింది.
రీసెంట్గా, మహమ్మద్ కులీ కుతుబ్ షా టూంబ్ డిజిటల్ ట్విన్ క్రియేట్ చేశారు, వర్చువల్, ఆగ్మెంటెడ్ రియాలిటీ ఎక్స్పీరియన్స్తో గ్లోబల్ యాక్సెస్ అందుబాటులోకి వచ్చింది. తెలంగాణ గవర్నమెంట్తో ఇంజనీర్స్ ఈ మూవ్తో ఈ సైట్ లెగసీని డిజిటల్గా ఫ్యూచర్ జనరేషన్స్కు సేవ్ చేస్తున్నారు.
హిస్టరీలో టైమ్ ట్రావెల్
కుతుబ్ షాహీ సమాధులను విజిట్ చేసే వాళ్లు దీన్ని హిస్టరీలో టైమ్ ట్రావెల్గా ఫీల్ అవుతారు. హైదరాబాద్ బిజీ సిటీ లైఫ్ మధ్య, ఈ చిల్ వైబ్, ఆర్కిటెక్చరల్ బ్యూటీ పీస్ఫుల్ ఎస్కేప్ ఇస్తుంది. నియర్బై కుతుబ్ షాహీ మ్యూజియం, గైడెడ్ టూర్స్ ఈ రాజవంశం కాంట్రిబ్యూషన్స్ను డీప్గా ఎక్స్ప్లోర్ చేస్తాయి, హిస్టరీ లవర్స్, స్టూడెంట్స్కు మస్ట్-విజిట్ స్పాట్.
హైదరాబాద్ గ్లోబల్ టెక్ హబ్గా ట్రాన్స్ఫార్మ్ అవుతున్నా, కుతుబ్ షాహీ సమాధులు దాని రూట్స్తో స్ట్రాంగ్ కనెక్షన్ను హోల్డ్ చేస్తున్నాయి. ఒంగోయింగ్ రెస్టొరేషన్, కొత్త కన్సర్వేషన్ ఎఫర్ట్స్ ఈ స్మశానం, ఎంపైర్ రెస్ట్ చేసే ఈ స్పాట్, ఇప్పటికీ అమేజ్మెంట్, ప్రైడ్ను ఇన్స్పైర్ చేస్తుందని కన్ఫర్మ్ చేస్తాయి. హిస్టరీ లవర్ అయినా, క్యాజువల్ టూరిస్ట అయినా, కుతుబ్ షాహీ సమాధులు డెక్కన్ సోల్ను షేప్ చేసిన రాజవంశం లెగసీని ఎక్స్ప్లోర్ చేయడానికి హెల్ప్ చేస్తాయి.