Hyderabad Metro: హైదరాబాద్ నగర అభివృద్ధిలో మెట్రో రైలు ప్రాజెక్టు కీలక పాత్ర పోషిస్తోంది. రోడ్లపై ట్రాఫిక్ సమస్యను తగ్గించడమే కాకుండా, ప్రజలకు వేగవంతమైన, సౌకర్యవంతమైన ప్రయాణ సదుపాయం అందించడం దీని ప్రధాన లక్ష్యం. అయితే ఇంత పెద్ద ప్రాజెక్టును అమలు చేసిన L&T మెట్రో రైల్ హైదరాబాదు లిమిటెడ్ (L&TMRHL) ఇప్పుడు నిర్వహణలో ఎదురవుతున్న సమస్యలను కేంద్ర ప్రభుత్వానికి తెలియజేసింది.
L&T ఒక లేఖ ద్వారా కేంద్రానికి స్పష్టంగా తెలిపింది, ప్రస్తుత పరిస్థితుల్లో మెట్రో నిర్వహణ ఆర్థిక భారం అవుతుందని. ప్రాజెక్టు కోసం భారీగా పెట్టుబడులు పెట్టినప్పటికీ, ఆర్థిక లాభాలు అనుకున్న స్థాయిలో లభించడం లేదని కంపెనీ ఆందోళన వ్యక్తం చేసింది. అందుకే నిర్వహణ బాధ్యతను కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు స్వీకరించాలనీ, ఒక స్పెషల్ పర్పస్ వెహికిల్ (SPV) ను ఏర్పాటు చేయాలని కోరింది.
ఎందుకు భారం అవుతోంది?
హైదరాబాద్ మెట్రోను నిర్మించడానికి L&T సుమారు 20,000 కోట్ల రూపాయలకుపైగా పెట్టుబడి పెట్టింది. ప్రాజెక్టు ప్రారంభ దశలో మంచి ఆదాయం వస్తుందని కంపెనీ అంచనా వేసింది. కానీ వాస్తవంలో కొన్ని ప్రధాన సమస్యలు తలెత్తాయి.
కోవిడ్ ప్రభావం – మహమ్మారి సమయంలో ప్రయాణికుల సంఖ్య తీవ్రంగా పడిపోయింది. ఇంకా పూర్తిగా రికవరీ కాలేదు.
ఆపరేషనల్ ఖర్చులు ఎక్కువ – మెట్రో నడపడం, సిబ్బందికి వేతనాలు, విద్యుత్ ఖర్చులు, నిర్వహణా వ్యయాలు అన్నీ భారీగా పెరుగుతున్నాయి.
అంచనాలకు తగ్గ ప్రయాణికులు – రోజుకు 10–12 లక్షల మంది ప్రయాణిస్తారని అంచనా. కానీ ఇప్పటికీ 5–6 లక్షల మందికి మించి ప్రయాణికులు లేరు.
రుణ భారం – ప్రాజెక్టు కోసం తీసుకున్న అప్పులు, వాటిపై వడ్డీలు కంపెనీకి భారమవుతున్నాయి.
ఈ కారణాల వల్ల L&Tకి నిర్వహణలో ఆర్థిక ఒత్తిడి పెరిగింది.
కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల పాత్ర
ప్రస్తుతం మెట్రో ప్రాజెక్టు పూర్తిగా పబ్లిక్-ప్రైవేట్ పార్ట్నర్షిప్ (PPP) మోడల్లో నడుస్తోంది. ఇందులో ప్రభుత్వాలు భూసేకరణ, అనుమతులు, పాలసీ మద్దతు వంటి సహకారం అందించాయి. కానీ ఆర్థికపరంగా మొత్తం బాధ్యత L&Tదే.
ఇప్పుడు పరిస్థితులు మారడంతో, L&T కోరుతుంది.
నిర్వహణను ప్రభుత్వాలు స్వీకరించాలి.
ఒక స్పెషల్ పర్పస్ వెహికిల్ (SPV) ఏర్పాటు చేసి దానిలో కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు, అలాగే L&T భాగస్వాములుగా ఉండాలి.
దీని ద్వారా ప్రాజెక్టు కొనసాగింపు, అభివృద్ధి సజావుగా సాగుతుంది.
SPV ఏర్పాటు వల్ల లాభాలు
ఒక ప్రత్యేక వాహకం (SPV) ఏర్పాటు చేస్తే అనేక లాభాలు ఉంటాయి.
ఆర్థిక స్థిరత్వం – ప్రభుత్వాల మద్దతుతో నిధులు సమకూరుతాయి.
పబ్లిక్ ఇంటరెస్ట్ ప్రాధాన్యం – లాభాల కంటే ప్రజా సేవలకు ప్రాముఖ్యత ఉంటుంది.
విస్తరణ సులభతరం – భవిష్యత్లో కొత్త కారిడార్లు, లింకులు సులభంగా నిర్మించవచ్చు.
ప్రజల నమ్మకం పెరుగుతుంది – ప్రభుత్వ భాగస్వామ్యం ఉండటం వల్ల మెట్రో సేవలపై విశ్వాసం పెరుగుతుంది.
భవిష్యత్లో పరిష్కార మార్గాలు
హైదరాబాద్ మెట్రో దీర్ఘకాలంలో.. విజయవంతం కావాలంటే కొన్ని చర్యలు అవసరం.
ప్రయాణికుల సంఖ్య పెంచడం – బస్సులు, మెట్రో, MMTS మధ్య ఇంటిగ్రేషన్ బలోపేతం చేయాలి.
రాజకీయ మద్దతు – కేంద్రం, రాష్ట్రం కలిసి దీర్ఘకాలిక ప్రణాళిక రూపొందించాలి.
ఆదాయ వనరుల విస్తరణ – టికెట్ ధరల కంటే, ప్రకటనలు, రియల్ ఎస్టేట్ ప్రాజెక్టులు, కమర్షియల్ స్పేస్ల ద్వారా ఆదాయం పెంచాలి.
సాంకేతికత వినియోగం – స్మార్ట్ కార్డ్, మొబైల్ యాప్లు, డిజిటల్ టికెట్టింగ్ ద్వారా సౌకర్యాన్ని పెంచాలి.
Also Read: ఇండియాలో వందే భారత్ రైళ్లే బాగా స్పీడ్ అనుకుంటిరా? కాదు.. ఈ రైలే అత్యంత స్పీడ్!
హైదరాబాద్ మెట్రో నగరానికి ప్రాణాధారం వంటిది. కానీ దాని నిర్వహణలో ఎదురవుతున్న సమస్యలు పరిష్కరించకపోతే, భవిష్యత్లో ఇది పెద్ద సమస్యగా మారే అవకాశం ఉంది. L&T లేఖ ద్వారా వచ్చిన సంకేతం స్పష్టమే – ఒక ప్రైవేట్ కంపెనీకి మాత్రమే ఇది భారం అవుతోంది. కాబట్టి కేంద్రం, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు జోక్యం చేసుకుని SPV ఏర్పాటు చేస్తే, మెట్రో ప్రాజెక్టు మరింత స్థిరత్వం పొందుతుంది.