Mushrooms identification: ఇప్పుడే వర్షాకాలం ప్రారంభమైంది కాబట్టి పుట్టగొడుగుల వెలుగు మరోసారి ప్రకృతి ప్రేమికుల్ని ఆకర్షిస్తోంది. వానలు పడే ప్రాంతాల్లో, తేమ ఎక్కువగా ఉండే చోట్ల, పొలాల్లో, అడవుల్లో పుట్టగొడుగులు సహజంగానే కనిపిస్తాయి. ఇవి కొన్నిసార్లు ఊహించని చోట కూడా మొలుస్తూ ఆశ్చర్యానికి గురిచేస్తాయి. అయితే వాటిని గుర్తించడమో, తినదగినవేనా అనే విషయమో స్పష్టంగా తెలియకపోతే ప్రమాదకరంగా మారే అవకాశమూ ఉంటుంది. అందుకే ఇప్పుడు పుట్టగొడుగులు ఎక్కువగా దొరికే ప్రదేశాలేంటో, ఎలా గుర్తించాలో తెలుసుకోవడం చాలా అవసరం.
ఎక్కడ ఎక్కువగా కనిపిస్తాయంటే?
వర్షాకాలంలో ముఖ్యంగా పుట్టగొడుగులు కనిపించే ప్రదేశాల్లో చెట్ల అడుగులు మొదటివి. వేప, నిమ్మ, టేకు వంటి చెట్ల చుట్టూ తేమగా ఉండే నేలల్లో వీటి పెరుగుదల ఎక్కువగా కనిపిస్తుంది. అడవి ప్రాంతాల్లో, ఉదాహరణకు విశాఖ ఏజెన్సీ, పాడేరు, తిరుమల, పాపికొండల వంటి చోట్ల, ఎండ తాకని చీకటి పచ్చికల అడవుల్లో పుట్టగొడుగుల సంఖ్య బాగా ఉంటుంది. కొండ ప్రాంతాల్లోనూ, ముఖ్యంగా వర్షాలు కురిసిన తర్వాత కొన్ని రోజుల్లాగే భారీగా పుట్టగొడుగులు మొలుస్తాయి. పత్తి లేదా ధాన్య కోత పూర్తయిన పొలాల్లో తేమ మిగిలి ఉంటే అక్కడ కూడా ఇవి సహజంగా కనిపించవచ్చు. జీవావశేషాలతో నిండి ఉండే కంపోస్ట్ గుంతల్లో, పాత చెక్కల మీదనూ పుట్టగొడుగులు ఏర్పడే అవకాశం ఉంది.
ఇవి ఎలా గుర్తించాలంటే?
సాధారణంగా తినదగిన పుట్టగొడుగులకు గొడుగు ఆకారంలో టోపీ (cap) ఉంటుంది. వాటి కింద భాగంలో గిల్స్ (gills) అనే రేఖలు స్పష్టంగా కనిపిస్తాయి. శుభ్రమైన వాసన వస్తుంది. పచ్చి పదార్థాల వాసన ఉండదు. అయితే, ఆకర్షణీయమైన రంగుల్లో కనిపించే పుట్టగొడుగులు.. ఉదాహరణకు ఎరుపు, నీలం, నారింజ రంగుల్లో ఉంటే అవి ఎక్కువగా విషపూరితమైనవే. వాటిని తినడమైతే ప్రమాదమే. అలాగే కొన్ని పుట్టగొడుగులు వయస్సుతో మారుతూ కనిపిస్తాయి. మొట్టమొదట చిన్నగా కనిపించి, కొన్ని రోజుల్లో పెద్దగా మారతాయి. అలాంటి పరిణామాలను గమనిస్తే వాటిని అంచనా వేయడం సులభమవుతుంది.
ఏ సమయంలో వెతకాలి?
పుట్టగొడుగులు ఎక్కువగా దొరికే కాలం జూన్ నుంచి సెప్టెంబర్ మధ్యకాలం. వర్షం కురిసిన 2 నుండి 3 రోజుల్లోనే తేమతో కూడిన నేలపై ఇవి మొలుస్తాయి. ముఖ్యంగా తెల్లవారుజామున బయటకు వెళ్లే వారు పచ్చిక ప్రాంతాల్లో గమనించవచ్చు. ఉదయం 6 గంటల ప్రాంతంలో ఎక్కువగా దొరకొచ్చు. రోజులో తేమ ఎక్కువగా ఉండే సమయం ఇదే కాబట్టి అవి బయటకు వస్తాయి.
తినదగిన పుట్టగొడుగుల్లో తుడక పుట్టగొడుగు (Termitomyces) ప్రధానమైనది. ఇది తెల్లగా ఉండి, పరిమాణంలో పెద్దగా ఉంటుంది. రుచి చాలా చక్కగా ఉంటుంది. పాల పుట్టగొడుగు (Milk Mushroom) పేరు చెప్పినట్లే పాలు కారేలా ఉంటుంది, ఇది కూడా తినదగినదే. వన్ మష్రూమ్స్ (Wood Mushrooms) అనేవి పాత చెక్కల మీద పెరిగి, సురక్షితంగా తినదగినవిగా గుర్తించబడ్డవి.
వీటి జోలికి పోవద్దు
మరోవైపు, విషపూరిత పుట్టగొడుగులు ఆకర్షణీయ రంగుల్లో ఉంటాయి. నీలం, ఎరుపు, నారింజ వంటి రంగులు ఉంటే వాటిని తినకూడదు. వాటి దగ్గరికి వెళ్తే పాచి, గింజల వాసన వస్తుంది. తప్పుగా తినితే వాంతులు, విరేచనాలు రావచ్చు. అలాంటి పరిస్థితుల్లో వెంటనే డాక్టర్ను సంప్రదించాలి.
ఈ జాగ్రత్తలు తప్పనిసరి
పుట్టగొడుగులు సేకరించడంలో జాగ్రత్తలు పాటించాలి. మనకు అనుభవం లేకపోతే, స్థానిక గిరిజనుల సాయం తీసుకోవడం మంచిది. వారు ఏ పుట్టగొడుగులు తినదగినవో స్పష్టంగా చెప్పారు. గూగుల్ లెన్స్తో స్కాన్ చేయడమూ ఒక పరిష్కారం, కానీ అది 100% భద్రతగా ఉండదు. నిజమైన నిపుణుల సహాయం తీసుకోవడమే ఉత్తమ మార్గం. పుట్టగొడుగులు కనిపించగానే తీసేసే బదులు, అవి పూర్తిగా వృద్ధి చెందిన తర్వాత మాత్రమే సేకరించాలి.
మొత్తానికి, వర్షాకాలం అంటే పచ్చదనమే కాదు.. ప్రకృతి ఇచ్చే అరుదైన ఆహార వనరులు కూడా. కానీ అవి మనకు ఆరోగ్యాన్ని ఇవ్వాలంటే అవి సరిగా గుర్తించగలిగినప్పుడే. ఆహారమే ఆపద కాకుండా ఉండాలంటే మన జాగ్రత్తలే ముప్పును దూరం చేస్తాయి. పుట్టగొడుగులను ప్రేమించండి, వాటిని అర్థం చేసుకోండి.. అంతే కాని అజాగ్రత్తగా తీసుకుని తినకండి. ప్రకృతి ఇచ్చిన బహుమతిని సరిగ్గా అర్థం చేసుకుని ఆనందించండి.