Yaganti Temple: శ్రీ యాగంటి ఉమా మహేశ్వర దేవాలయం ఆంధ్రప్రదేశ్లోని నంద్యాల జిల్లాలోని బనగానపల్లి సమీపంలో ఉన్న ఒక ప్రసిద్ధ శైవ క్షేత్రం. ఈ ఆలయం వైష్ణవ సంప్రదాయంలో నిర్మించబడినప్పటికీ, శివుడు మరియు పార్వతీ దేవి ఒకే శిలలో అర్ధనారీశ్వర రూపంలో కొలువై ఉన్నారు. ఈ ఆలయం చుట్టూ అనేక పురాణ కథలు, శాస్త్రీయ అద్భుతాలు మరియు చారిత్రక విశిష్టతలు ఉన్నాయి. ఈ కథనంలో యాగంటి ఆలయం యొక్క పూర్తి కథను తెలుసుకుందాం..
ఆలయ చరిత్ర
యాగంటి ఆలయం 5వ-6వ శతాబ్దాల నాటిదిగా చెప్పబడుతుంది. ఈ ఆలయానికి పల్లవ, చోళ, చాళుక్య మరియు విజయనగర రాజవంశాలు విశేషమైన కృషి చేశాయి. 15వ శతాబ్దంలో విజయనగర సామ్రాజ్యం యొక్క సంగమ వంశానికి చెందిన రాజు హరిహర బుక్క రాయలు ఈ ఆలయ నిర్మాణాన్ని పూర్తి చేశారు. ఆలయం ద్రావిడ శైలి స్థాపత్యంలో నిర్మించబడింది, ఇందులో సంకీర్ణమైన శిల్పాలు, గోపురాలు మరియు మండపాలు ఎన్నో ఉన్నాయి. వీటిని చూడటానికి చాలా మంది భక్తులు వస్తుంటారు.
పురాణ కథలు
1. అగస్త్య మహర్షి కథ
ఆలయ ఉత్పత్తి గురించి ఒక ప్రసిద్ధ కథ ఇలా ఉంది: అగస్త్య మహర్షి ఈ స్థలంలో శ్రీ వేంకటేశ్వర స్వామి ఆలయాన్ని నిర్మించాలని సంకల్పించారు. అందుకోసం విగ్రహాన్ని తయారు చేయించారు. కానీ, విగ్రహం యొక్క కాలి గోటి భాగంలో లోపం కనిపించడంతో దానిని ప్రతిష్ఠించలేకపోయారు. దీనితో నిరాశ చెందిన అగస్త్య మహర్షి, శివుని గురించి తపస్సు చేశారు. శివుడు ప్రత్యక్షమై, ఈ స్థలం కైలాసాన్ని పోలి ఉందని, ఇక్కడ శైవ క్షేత్రం ఉండటం సముచితమని చెప్పారు. అగస్త్యుడు శివుని వేడుకోగా, శివుడు పార్వతీ దేవితో కలిసి ఒకే శిలలో ఉమా మహేశ్వర రూపంలో కొలువైనారు. ఈ విగ్రహం ఆలయంలోని ప్రధాన దైవంగా ఉంది.
2. చిట్టెప్ప కథ
మరొక కథ ప్రకారం, చిట్టెప్ప అనే శివ భక్తుడు ఈ స్థలంలో శివుని ఆరాధిస్తుండగా, శివుడు పులి రూపంలో అతనికి దర్శనమిచ్చారు. చిట్టెప్ప ఆనందంతో “నెగంటి శివను నే కంటి” (నేను శివుని చూశాను) అని అరిచాడు. కాలక్రమంలో “నెగంటి” పేరు “యాగంటి”గా మారింది. సమీపంలో చిట్టెప్ప గుహ కూడా ఉంది.
3. కాకాసురుడి శాపం
అగస్త్య మహర్షి ఈ స్థలంలో తపస్సు చేస్తున్నప్పుడు, కాకుల గుంపు అతని ధ్యానాన్ని భంగపరిచాడు. కోపంతో అగస్త్యుడు కాకులు ఈ ప్రాంతంలోకి రాకూడదని శాపం ఇచ్చారు. దీని ఫలితంగా, యాగంటిలో ఇప్పటికీ కాకులు ఒక్కటి కూడా కనిపించవు. కాకి శని దేవుని వాహనం కాబట్టి, శని దేవుడు కూడా ఈ ప్రాంతంలో ప్రభావం చూపలేడని అక్కడి భక్తుల నమ్ముతారు.
ఆలయ విశిష్టతలు
పెరుగుతున్న నంది విగ్రహం: ఆలయం ముందు ఉన్న నంది విగ్రహం ప్రతి 20 సంవత్సరాలకు 1 అంగుళం చొప్పున పెరుగుతోందని భక్తులు నమ్ముతారు. భారత పురావస్తు శాఖ పరిశోధనలో, ఈ విగ్రహం తయారు చేయబడిన రాయి సహజంగా విస్తరించే లక్షణం కలిగి ఉందని తేలింది. గతంలో భక్తులు నంది చుట్టూ ప్రదక్షిణలు చేసేవారు, కానీ ఇప్పుడు నంది పరిమాణం పెరగడంతో ఒక స్తంభాన్ని తొలగించారు. పోతులూరి వీరబ్రహ్మేంద్ర స్వామి తన కాలజ్ఞానంలో, కలియుగాంతంలో ఈ నంది (బసవన్న) బతికి గర్జిస్తుందని పేర్కొన్నారు. బ్రహ్మం గారు కాలజ్ఞానంలో చేపినట్లుగా యాగంటి క్షేత్రంలో వెలసిన బసవయ్యా అంతకంతకు పెరిగి కలియుగాంతమున రంకేసెను అన్న మాట నిజంగానే జరుగుతుంది అనేదానికి నిదర్శనం. ఆ క్షేత్రంలో ఉన్న నంది పెరుగుతూపోవడమే ఇది అందరికి తెలిసిన నిజమే. కానీ ఆ నంది ఎందుకు పెరుగుతుంది..? అలా పెరగడానికి కారణమేంటి అనేది ఇప్పటివరకు కూడా ఎంతోమంది పరిశోధకులు ఎన్నో విధాలుగా పరిశోధనలు చేసిన అందుకు సరైన కారణం కనిపెట్టలేకపోయారు.
పుష్కరిణి: ఆలయ ప్రాంగణంలో ఉన్న పుష్కరిణి (పవిత్ర జలాశయం) ఒక అద్భుతం. ఈ తొట్టిలో నీరు కొండల నుండి నంది నోటి ద్వారా నిరంతరం ప్రవహిస్తుంది. ఈ నీటి మూలం ఇప్పటికీ రహస్యంగానే ఉంది. ఈ నీరు తామరాకు రుచిని కలిగి ఉంటుందని, ఔషధ గుణాలు కలిగి ఉంటుందని భక్తులు నమ్ముతారు.
గుహలు: ఆలయం చుట్టూ అనేక సహజ గుహలు ఉన్నాయి, ఇవి సాధువులకు ఆశ్రయంగా ఉండేవి.
అగస్త్య గుహ: అగస్త్య మహర్షి తపస్సు చేసిన గుహ.
వేంకటేశ్వర గుహ: ఇందులో వేంకటేశ్వర స్వామి యొక్క దెబ్బతిన్న విగ్రహం ఉంది. ఈ విగ్రహం తిరుమలకు ముందు ఇక్కడ ఉండేదని, కానీ దెబ్బతినడంతో ఆరాధించలేదని చెబుతారు.
వీరబ్రహ్మేంద్ర స్వామి గుహ: పోతులూరి వీరబ్రహ్మేంద్ర స్వామి తన కాలజ్ఞానంలో కొంత భాగం ఈ గుహలో రాశారు. ఈ గుహలోకి ప్రవేశించడానికి సన్నని ద్వారం ద్వారా వంగి వెళ్లాలి.
అర్ధనారీశ్వర రూపం: ఈ ఆలయంలో శివుడు సాంప్రదాయ లింగ రూపంలో కాకుండా, పార్వతీ దేవితో కలిసి అర్ధనారీశ్వర రూపంలో ఒకే శిలలో కొలువై ఉన్నాడు. ఇది ఆలయానికి ప్రత్యేకతను చేకూరుస్తుంది.
పండుగలు మరియు ఉత్సవాలు
యాగంటి ఆలయంలో మహా శివరాత్రి అత్యంత ఘనంగా జరుపబడుతుంది. ఈ సమయంలో ఆంధ్రప్రదేశ్ నలుమూలల నుండి భక్తులు ఇక్కడికి వస్తారు. అలాగే, ఉగాది, నవరాత్రి, దీపావళి మరియు కార్తీక మాసం వంటి ఇతర పండుగలు కూడా ఉత్సాహంగా జరుగుతాయి. ఈ సమయంలో సాంప్రదాయ నృత్యాలు, సంగీత కార్యక్రమాలు మరియు ఊరేగింపులు ఆలయ వాతావరణాన్ని ఉల్లాసంగా మారుస్తాయి.
ఆలయ సమయాలు మరియు సౌకర్యాలు
సమయాలు: ఆలయం ఉదయం 6:00 నుండి మధ్యాహ్నం 1:00 వరకు మరియు సాయంత్రం 3:00 నుండి రాత్రి 8:00 వరకు తెరిచి ఉంటుంది.
సౌకర్యాలు: ఆలయం వద్ద తాగునీరు, విశ్రాంతి గదులు అందుబాటులో ఉన్నాయి. అయితే, ఆలయ పరిసరాల్లో రెస్టారెంట్లు లేవు. సమీపంలోని బనగానపల్లి (12 కి.మీ)లో భోజన సౌకర్యాలు లభిస్తాయి.
ఎలా చేరుకోవాలి
విమానం ద్వారా: హైదరాబాద్లోని రాజీవ్ గాంధీ అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయం (290 కి.మీ) సమీప విమానాశ్రయం.
రైలు ద్వారా: నంద్యాల రైల్వే స్టేషన్ (55 కి.మీ) సమీప రైల్వే స్టేషన్.
రోడ్డు ద్వారా: యాగంటి బస్టాండ్ నడక దూరంలో ఉంది. కర్నూలు, నంద్యాల, బనగానపల్లి నుండి బస్సులు అందుబాటులో ఉన్నాయి.
సమీప ఆకర్షణలు
బేలం గుహలు (45 కి.మీ)
అహోబిలం ఆలయం (86 కి.మీ)
మహానంది ఆలయం (51 కి.మీ)
ఒరవకల్లు రాక్ గార్డెన్
ముగింపు
యాగంటి ఉమా మహేశ్వర ఆలయం ఒక పవిత్ర యాత్రా స్థలం మాత్రమే కాదు, శాస్త్రీయ అద్భుతాలు, పురాణ కథలు మరియు చారిత్రక విశిష్టతల సమ్మేళనం. ఇక్కడి పెరుగుతున్న నంది విగ్రహం, రహస్యమైన పుష్కరిణి, మరియు కాకులు లేని వాతావరణం ఈ ఆలయాన్ని ప్రత్యేకంగా నిలిపాయి. శివ భక్తులు మరియు పర్యాటకులు ఈ ఆలయాన్ని సందర్శించడం ద్వారా ఆధ్యాత్మిక ఆనందంతో పాటు ప్రకృతి సౌందర్యాన్ని కూడా ఆస్వాదించవచ్చు.
“ఓం నమః శివాయ”