Alzheimers: అల్జీమర్స్ వ్యాధి అనేది జ్ఞాపకశక్తి, ఆలోచన, ప్రవర్తనా నైపుణ్యాలను నెమ్మదిగా నాశనం చేసే ఒక ప్రగతిశీల మెదడు రుగ్మత. ఇది మతిమరుపు అత్యంత సాధారణ రూపం. ఈ వ్యాధికి ఒకే ఒక కారణం అంటూ కచ్చితంగా చెప్పలేము. కానీ అనేక రకాల ప్రమాద కారకాలు దీని అభివృద్ధిని ప్రభావితం చేస్తాయి. వీటిలో కొన్ని మన నియంత్రణలో ఉండవు, మరికొన్నింటిని జీవనశైలి మార్పుల ద్వారా తగ్గించుకోవచ్చు.
నియంత్రించలేని ప్రమాద కారకాలు:
ఈ కారకాలను మనం మార్చలేము. కానీ వీటి గురించి తెలుసుకోవడం వ్యాధి ప్రమాదాన్ని అర్థం చేసుకోవడానికి ఉపయోగపడుతుంది.
వయస్సు: అల్జీమర్స్కు అత్యంత ముఖ్యమైన ప్రమాద కారకం వయస్సు. చాలా మందిలో ఈ వ్యాధి 65 ఏళ్లు దాటిన తర్వాతే కనిపిస్తుంది. 65 ఏళ్లు దాటిన ప్రతి ఐదు సంవత్సరాలకూ వ్యాధి వచ్చే ప్రమాదం రెట్టింపు అవుతుంది.
కుటుంబ చరిత్ర, జన్యువులు: తల్లిదండ్రులు లేదా తోబుట్టువులలో ఎవరికైనా అల్జీమర్స్ ఉంటే.. ఆ వ్యక్తికి కూడా వ్యాధి వచ్చే ప్రమాదం కొద్దిగా పెరుగుతుంది. APOE ϵ4 అనే జన్యువు ఉనికి వ్యాధి ప్రమాదాన్ని గణనీయంగా పెంచుతుంది, అయినప్పటికీ ఈ జన్యువు ఉన్న ప్రతి ఒక్కరికీ అల్జీమర్స్ వస్తుందని చెప్పలేము.
లింగం : మహిళలు పురుషుల కంటే ఎక్కువ కాలం జీవించే అవకాశం ఉండటం వల్ల అల్జీమర్స్ వ్యాధి ఉన్నవారిలో మహిళల సంఖ్య ఎక్కువగా ఉంది.
తల గాయాలు : ముఖ్యంగా మధ్య వయస్సులో లేదా అంతకంటే ముందు తీవ్రమైన తల గాయాలు అయిన వారికి (ట్రామాటిక్ బ్రెయిన్ ఇంజ్యూరీస్) అల్జీమర్స్ వచ్చే ప్రమాదం కొంచెం ఎక్కువ.
డౌన్ సిండ్రోమ్: డౌన్ సిండ్రోమ్ ఉన్న వ్యక్తులలో చిన్న వయస్సులోనే అల్జీమర్స్ అభివృద్ధి చెందే ప్రమాదం చాలా ఎక్కువ.
మార్చగలిగే ప్రమాద కారకాలు:
జీవనశైలి, ఆరోగ్య నిర్వహణలో మార్పులు చేసుకోవడం ద్వారా అల్జీమర్స్ వ్యాధి వచ్చే ప్రమాదాన్ని తగ్గించుకోవచ్చు. మెదడు ఆరోగ్యానికి మరియు గుండె ఆరోగ్యానికి దగ్గరి సంబంధం ఉంది. గుండెకు మంచిదైన ప్రతిదీ మెదడుకు కూడా మంచిదే!
శారీరక శ్రమ లేకపోవడం: క్రమం తప్పకుండా వ్యాయామం చేయడం వల్ల మెదడుకు రక్త ప్రసరణ మెరుగుపడుతుంది. శారీరక శ్రమ లేకపోవడం ప్రమాద కారకంగా పరిగణించవచ్చు.
మధుమేహం: టైప్ 2 మధుమేహం సరిగా నియంత్రించబడకపోతే.. అల్జీమర్స్ ప్రమాదాన్ని పెంచుతుంది. రక్తంలో చక్కెర స్థాయిలను అదుపులో ఉంచుకోవడం ముఖ్యం.
అధిక రక్తపోటు: మధ్య వయస్సులో అధిక రక్తపోటు ఉంటే అది మెదడులోని రక్త నాళాలను దెబ్బతీసి, చిత్త వైకల్యం ప్రమాదాన్ని పెంచుతుంది.
ఊబకాయం : మధ్య వయస్సులో అధిక బరువు లేదా ఊబకాయం ఉండటం వల్ల కూడా ప్రమాదం పెరుగుతుంది.
ధూమపానం, అతిగా మద్యపానం: పొగతాగడం, అధికంగా ఆల్కహాల్ తీసుకోవడం మెదడు కణాలను దెబ్బతీసి, అల్జీమర్స్ ప్రమాదాన్ని పెంచుతాయి.
Also Read: చిన్న చిన్న విషయాలకే కన్ఫ్యూజ్ అవుతున్నారా ? కారణం ఇదే !
చెవిటితనం: వయస్సు సంబంధిత వినికిడి లోపం కూడా ఒక ముఖ్యమైన ప్రమాద కారకంగా చెబుతారు. వినికిడి సహాయ పరికరాలు వాడటం వల్ల ఈ ప్రమాదం తగ్గే అవకాశం ఉంది.
మానసిక, సామాజిక ఒంటరితనం: మెదడుకు చురుకుదనం కల్పించే పనులు చేయకపోవడం, సామాజికంగా ఒంటరిగా ఉండటం కూడా ప్రమాద కారకాలే. కొత్త విషయాలు నేర్చుకోవడం, పజిల్స్ ఆడటం, స్నేహితులతో గడపడం వంటివి మెదడును చురుకుగా ఉంచుతాయి.
నిద్ర లేమి లేదా సరిగా నిద్ర పోకపోవడం : నిద్రలో మెదడు శుభ్రపరచబడుతుందని పరిశోధనలు సూచిస్తున్నాయి. సరిగా నిద్ర లేకపోవడం లేదా నిద్రలో అంతరాయాలు అల్జీమర్స్ ప్రమాదాన్ని పెంచుతాయి.
మానసిక కుంగుబాటు: ముఖ్యంగా మధ్య, వృద్ధాప్యంలో వచ్చే డిప్రెషన్ కూడా అల్జీమర్స్ ప్రమాదాన్ని పెంచుతుంది.
అల్జీమర్స్ వ్యాధికి అనేక ప్రమాద కారకాలు ఉన్నప్పటికీ.. ఆరోగ్యకరమైన జీవనశైలిని పాటించడం ద్వారా (క్రమం తప్పకుండా వ్యాయామం, ఆరోగ్యకరమైన ఆహారం, రక్తపోటు/మధుమేహాన్ని నియంత్రించడం, ధూమపానం మానేయడం) ఈ ప్రమాదాన్ని గణనీయంగా తగ్గించుకోవచ్చు. దీనిపై మీకు ఏమైనా ఆందోళనలు ఉంటే.. డాక్టర్ని సంప్రదించడం మంచిది.