Railway history: రైలు ట్రాక్పై మెల్లగా కదులుతూ, పొగలు విరజిమ్ముతూ, చూ.. చూ.. అంటూ శబ్దం చేస్తూ వస్తుంటే, చిన్నప్పటి జ్ఞాపకాలు మన కళ్ల ముందు తిరుగుతాయి. అలాంటి పాత రైళ్లు ఇప్పుడు మ్యూజియంలో మాత్రమే కనిపిస్తాయని అనుకుంటున్నారా? కాదు.. మన దేశంలో ఇంకా ఒక రైలు ఉంది, అది కేవలం ప్రదర్శనకే కాదు, నేటికీ పరిగెడుతూనే ఉంది. అదే EIR-21, ప్రపంచంలోనే ఇప్పటికీ నడుస్తున్న అత్యంత పాత హెరిటేజ్ స్టీమ్ లోకోమోటివ్.
1855లో పుట్టిన ఇనుప సింహం
ఈఐఆర్-21ను 1855లో బ్రిటన్లోని ప్రసిద్ధ రైల్వే ఇంజిన్ తయారీదారులు కిట్సన్, థాంప్సన్ హ్యూయిట్సన్ తయారు చేశారు. ఆ కాలంలో రైల్వేలు కొత్తగా పరిచయమవుతున్నాయి. ఆవిరి శక్తితో పరిగెత్తే ఈ ఇంజిన్లు అప్పట్లో రవాణా రంగానికి విప్లవాత్మక మార్పులు తెచ్చాయి. 160 సంవత్సరాలకు పైగా వయసున్న ఈఐఆర్-21ను ఇంకా నడిపించగలగటం ఇండియన్ రైల్వే ఇంజనీరింగ్ ప్రతిభకు నిదర్శనం.
చెన్నైలోని పెరంబూర్లో నిలయం
ఇప్పుడు ఈ పాత కానీ శక్తివంతమైన ఆవిరి ఇంజిన్కి నిలయం పెరంబూర్ లోకో వర్క్షాప్, చెన్నై. ఇక్కడే దీన్ని శ్రద్ధగా సంరక్షిస్తారు, మరమ్మతులు చేస్తారు. అవసరమైతే ప్రత్యేక ప్రదర్శన రైడ్స్ కోసం సిద్ధం చేస్తారు. ఈ వర్క్షాప్ ఇంజినీర్లు దీన్ని తమ పిల్లల లాగా కాపాడుతూ, ఎప్పటికప్పుడు సంరక్షణ పనులు చేస్తుంటారు.
హెరిటేజ్ రైడ్ అనుభవం
ఈఐఆర్-21ను చూడటమే ఒక రకమైన ఆనందం అయితే, దీనిపై ప్రయాణించడం మాత్రం మరపురాని అనుభవం. ఆవిరి బుగ్గిపాలు ఊదుతున్న శబ్దం, ట్రాక్లపై చక్రాల తాకిడి, పాతకాలపు కోచ్లు – ఇవన్నీ కలిపి ప్రయాణికుడిని 19వ శతాబ్దంలోకి తీసుకెళ్తాయి. ఇదొక టైమ్ మెషిన్లా అనిపిస్తుంది.
ఇంజిన్ ప్రత్యేకతలు
EIR-21 ఒక ‘వీల్ అరేంజ్మెంట్ 2-4-2’ లోకోమోటివ్. అంటే ముందుభాగంలో రెండు చక్రాలు, మధ్యలో నాలుగు, వెనుక మళ్లీ రెండు చక్రాలు ఉంటాయి. ఆ కాలంలో ఇది అత్యంత సౌకర్యవంతమైన డిజైన్గా భావించబడింది. దీని గరిష్ట వేగం సుమారు గంటకు 45 కిలోమీటర్లు. నేటి బుల్లెట్ రైళ్ల వేగం చూస్తే ఇది తక్కువగా అనిపించినా, 1850లలో ఇది ఒక అద్భుతమే.
ఒకప్పుడు ఇది రిటైర్మెంట్ తీసుకుంది. చాలా ఏళ్లపాటు ఒక మూలన పడి ఉన్నది. కానీ భారత రైల్వే అధికారులు, హెరిటేజ్ ప్రేమికులు దీన్ని మళ్లీ జీవం పోసే ప్రణాళికలు మొదలుపెట్టారు. నిపుణుల చేతుల్లో దీన్ని పూర్తిగా పునరుద్ధరించారు. పాత భాగాలను శుభ్రం చేసి, అవసరమైతే కొత్త భాగాలతో మార్చి, మళ్లీ ఆవిరి శక్తితో నడిచేలా తీర్చిదిద్దారు.
Also Read: Cyber scam: 80 ఏళ్ల వృద్ధుడికి హాయ్ చెప్పి.. 8 కోట్లు నొక్కేసిన కి’లేడి’.. పెద్ద మోసమే!
భారత రైల్వే గర్వకారణం
ప్రపంచంలో అత్యంత పాతగా ఇంకా సర్వీస్లో ఉన్న లోకోమోటివ్ కావడం ఈఐఆర్-21కి ప్రత్యేక గుర్తింపు. ఇది కేవలం ఒక రైలు కాదు.. ఇది భారత రైల్వే చరిత్ర, ఇంజనీరింగ్ వారసత్వానికి ప్రతీక. దీన్ని సంరక్షించడం ద్వారా మనం భవిష్యత్ తరాలకు గతాన్ని ప్రత్యక్షంగా చూపిస్తున్నాం.
పిల్లలకూ పెద్దలకూ పాఠం
చరిత్రను కేవలం పుస్తకాలలో చదవడం కన్నా, ఇలా ప్రత్యక్షంగా చూడడం వల్లనే నిజమైన అనుభవం వస్తుంది. అందుకే పాఠశాలలు, కళాశాలలు ఇలాంటి హెరిటేజ్ రైళ్లను విద్యార్థులకు చూపిస్తే, వారికి విజ్ఞానంతో పాటు చరిత్రపై ఆసక్తి పెరుగుతుంది.
ప్రత్యేక ప్రదర్శనలు
EIR-21 సాధారణంగా ప్రతిరోజూ నడవదు. కానీ ప్రత్యేక సందర్భాల్లో, హెరిటేజ్ రైడ్లు, రైల్వే వారోత్సవాల సమయంలో దీన్ని పబ్లిక్ ముందు తీసుకొస్తారు. ఆ రోజుల్లో చెన్నై పరిసరాల్లోని రైల్వే అభిమానులు మాత్రమే కాకుండా, దేశం నలుమూలల నుంచి టూరిస్టులు వచ్చి దీన్ని చూడటానికి క్యూలో నిలుస్తారు.
సంరక్షణలో సవాళ్లు
ఇంత పాత యంత్రాన్ని నడిపించడానికి చాలా కష్టాలు ఉంటాయి. పాత స్పేర్ పార్ట్స్ దొరకడం కష్టమవుతుంది. అందుకే రైల్వే వర్క్షాప్లోని ఇంజనీర్లు, కార్మికులు తమ సొంత ప్రతిభతో కొన్ని భాగాలను తయారు చేసి అమర్చాల్సి వస్తుంది. ఇది కేవలం పని కాదు, ఒక విధమైన కళ. ఇలాంటి చారిత్రక సంపదను కాపాడటం కేవలం ప్రభుత్వమే కాదు, మనందరి బాధ్యత. పాతకాలపు యంత్రాలు, వాహనాలు కేవలం స్క్రాప్ కాదని, అవి ఒక దేశం గతాన్ని చెప్పే సజీవ సాక్ష్యాలని మనం గుర్తుంచుకోవాలి.
ఈఐఆర్-21 కేవలం ఒక రైలు కాదు.. ఇది కాలయానం చేసే ఓ అద్భుతం. 1855లో పుట్టి, 21వ శతాబ్దంలోనూ అదే ఉత్సాహంతో పరిగెత్తడం, మన ఇంజనీర్ల కృషి, రైల్వే ప్రేమికుల పట్టుదలకు నిలువెత్తు నిదర్శనం. ఒకసారి చెన్నైకి వెళ్తే, పెరంబూర్ లోకో వర్క్షాప్లో దీన్ని చూసి రైల్వే చరిత్రలోకి వెళ్ళడం ఖాయం.