Karthika Masam 2025: హిందూ పంచాంగం ప్రకారం.. కార్తీక మాసం పరమ శివుడికి, శ్రీ మహావిష్ణువుకు అత్యంత ప్రీతికరమైన మాసం. ఈ మాసంలో చేసే చిన్నపాటి పూజలు, దానధర్మాలు కూడా విశేష ఫలితాలను ఇస్తాయని ప్రగాఢ విశ్వాసం. ఈ సంవత్సరం (2025) కార్తీక మాసం అక్టోబరు 21న ప్రారంభమై నవంబర్ 20 వరకు కొనసాగనుంది. ఈ పవిత్ర మాసంలో భక్తులు పాటించాల్సిన నియమాలు, ఆచారాలను గురించిన పూర్తి వివరాలను ఇప్పుడు తెలుసుకుందాం.
కార్తీక మాసంలో తప్పక చేయాల్సినవి:
కార్తీక మాసంలో కొన్ని ముఖ్యమైన ఆచారాలను తప్పక పాటించాలి.
నదీ స్నానం (కార్తీక స్నానం):
ఈ మాసంలో సూర్యోదయానికి ముందే పవిత్ర నదుల్లో లేదా కనీసం పారుతున్న నీటిలో (చెరువు, కాలువ) స్నానం చేయడం అత్యంత పుణ్యప్రదం. నదీ స్నానం సాధ్యం కాకప..తే, ఇంటి వద్ద ఉన్న నీటిలో కొద్దిగా గంగాజలం లేదా పసుపు కలుపుకుని స్నానం చేయవచ్చు. ఇది సకల పాపాలను తొలగిస్తుందని నమ్ముతారు.
దీపారాధన – దీప దానం:
కార్తీక మాసంలో దీపారాధనకు అత్యంత ప్రాధాన్యత ఉంది. శివాలయంలో.. విష్ణు ఆలయంలో లేదా ఇంట్లో తులసి కోట వద్ద దీపం వెలిగించడం శుభకరం. సాయంత్రం వేళ ఆలయాల్లో లేదా నదీ తీరాల్లో దీపాలను వదిలిపెట్టడం (‘దీపదానం’ లేదా ‘ఆకాశదీపం’) వలన లక్ష్మీ కటాక్షం కలుగుతుందని. చీకటి తొలిగి జ్ఞానం వృద్ధి చెందుతుందని విశ్వసిస్తారు.
శివ, విష్ణువు ఆరాధన:
ఈ మాసం శివకేశవులకు సమానంగా ప్రీతిపాత్రమైనది. ప్రతి రోజూ శివాలయాన్ని సందర్శించి.. శివుడికి బిల్వ పత్రాలు సమర్పించి.. రుద్రాభిషేకం చేయించడం వల్ల పుణ్యం లభిస్తుంది. అలాగే.. క్షీరాబ్ది ద్వాదశి రోజున తులసి కోట వద్ద శ్రీ మహావిష్ణువును పూజించడం చాలా విశిష్టమైనది. కార్తీక సోమవారాలకు, కార్తీక పౌర్ణమికి ప్రత్యేక పూజలు చేయాలి.
ఉపవాసం, వ్రతం:
కార్తీక మాసం మొత్తం లేదా కనీసం కార్తీక సోమవారాలు, ఏకాదశి, పౌర్ణమి రోజుల్లో భక్తులు ఉపవాసం పాటిస్తారు. ఒక పూట మాత్రమే భోజనం చేయడం (నక్తం), లేదా పాలు, పండ్లు వంటివి మాత్రమే తీసుకోవడం చేస్తారు. ఇది శరీరాన్ని.. మనస్సును శుద్ధి చేయడానికి దోహద పడుతుంది.
తులసి పూజ:
తులసి దేవికి (శ్రీ మహావిష్ణువుకు ప్రీతికరమైనది) ప్రతిరోజూ దీపం వెలిగించి, పూజించడం వలన అఖండ సౌభాగ్యం కలుగుతుంది.
కార్తీక మాసంలో చేయకూడనివి ?
ఈ పవిత్ర మాసంలో కొన్ని కఠిన నియమాలను పాటించడం సాంప్రదాయం.
మాంసాహారం, మద్యం:
కార్తీక మాసం ఆధ్యాత్మిక శుద్ధికి ప్రాధాన్యత ఇస్తుంది. కాబట్టి ఈ మాసం మొత్తం మాంసాహారం, మద్యం, ఇతర ఆహార పదార్థాలకు దూరంగా ఉండటం తప్పనిసరి.
భూశయనం (నేలపై నిద్ర):
వీలైనంత వరకు ఈ మాసంలో నేలపై లేదా చాపపై మాత్రమే నిద్రించడం మంచిది. ఇది శారీరక సుఖాలకు దూరంగా ఉండి, ఆధ్యాత్మిక చింతనకు ప్రాధాన్యత ఇవ్వడాన్ని సూచిస్తుంది.
Also Read: కోపం గురించి భగవద్గీతలో ఏం చెప్పారు ? 5 ముఖ్యమైన శ్లోకాలు..
పరుల నింద, అసత్యాలు:
ఈ మాసంలో ఇతరులను నిందించడం, నిష్ఠూరంగా మాట్లాడటం లేదా అబద్ధాలు చెప్పడం వంటివి చేయకూడదు. మనస్సు, మాట, కర్మల శుద్ధికి ప్రయత్నించాలి.
తైల అభ్యంగనం (నూనె మసాజ్):
కార్తీక మాసంలో రోజువారీ తైల అభ్యంగనం (శరీరానికి నూనె మసాజ్) మానేయడం ఆచారం.
వెల్లుల్లి, ఉల్లిపాయలు, వంకాయ:
చాలా మంది భక్తులు ఈ మాసంలో ఉల్లి, వెల్లుల్లి, వంకాయ వంటి తామస గుణం ఉన్న ఆహారాలను పూర్తిగా వదిలిపెడతారు.
కార్తీక మాసం కేవలం పూజలు, వ్రతాలు మాత్రమే కాదు, శరీర శుద్ధి, మనశ్శుద్ధి, ప్రకృతి ఆరాధనల మాసం కూడా. ఈ నియమాలను భక్తి శ్రద్ధలతో పాటిస్తే, శివకేశవుల అనుగ్రహంతో సకల శుభాలు కలుగుతాయని పెద్దల నమ్మకం.