మనిషి నవ్వు… ప్రపంచంలోనే అద్భుతమైన భాష. మాటల అవసరం లేకుండానే ఆనందాన్ని పంచే భావ వ్యక్తీకరణ. చిన్నపిల్ల నుండి వృద్ధుడి వరకు, ఎవరైనా నవ్వితే ఆ వెలుగు అందరి ముఖాల్లో ప్రతిబింబిస్తుంది. కానీ, ఒకసారి గట్టిగా నవ్వుతుంటే, అకస్మాత్తుగా కళ్లలో నీళ్లు చేరి బయటికి రావడం మీకు ఎప్పుడైనా అనుభవమైందా? ఇది ఎందుకు జరుగుతుంది? శరీరంలో ఎక్కడో ఏదైనా పొరపాటు జరుగుతోందా? లేక ఇది మన శరీరానికి సహజమైన ప్రతిస్పందనా? ఈ రోజు మనం ఈ చిన్నదే అయినా ఆసక్తికరమైన రహస్యాన్ని శరీర శాస్త్రం కోణంలో పూర్తిగా అర్థం చేసుకుందాం.
నవ్వు శరీరంలో చేసే ప్రభావం..
మనకు ఏదైనా హాస్యకరమైన సంఘటన ఎదురైనప్పుడు, లేదా మనసుకు హాయిగా అనిపించే జోకు వినిపించినప్పుడు, మన మెదడు వెంటనే స్పందిస్తుంది. ఈ స్పందనలో హైపోథాలమస్, అమీగడాలా వంటి మెదడు భాగాలు పనిచేస్తాయి. అవి ఆనందానికి సంకేతాలు పంపుతాయి. దాంతో మన ముఖంలోని 17కి పైగా కండరాలు కదలడం మొదలవుతుంది. పెదవులు విరబూసి నవ్వు పూస్తుంది, గొంతులోనుంచి శబ్దం ఉబికి వస్తుంది. కానీ ఇక్కడే ఆగిపోదు… మనం గట్టిగా నవ్వితే, పొట్ట, ఛాతీ, మెడ, ముఖం అన్నీ ఒకేసారి కదలికలోకి వస్తాయి. ఈ కదలిక కేవలం శబ్దానికే కాదు, కళ్లకు కూడా సంబంధించినదే.
కళ్ళలో కన్నీరు ఏర్పడే ప్రక్రియ..
మన కళ్లలో “లాక్రిమల్ గ్లాండ్స్” (Lacrimal Glands) అని పిలిచే చిన్న గ్రంధులు ఉంటాయి. ఇవి ఎప్పుడూ కళ్ళను తడి ఉంచి రక్షిస్తాయి. దుమ్ము, పొడి గాలి, లేదా భావోద్వేగం వల్ల వచ్చే ఇబ్బంది సమయంలో ఇవి ఎక్కువగా పని చేస్తాయి. సాధారణంగా బాధ కలిగినప్పుడు, లేదా మనసు బరువుగా ఉన్నప్పుడు, మెదడు ఆ గ్రంధులకు సంకేతం ఇస్తుంది – ఫలితంగా కన్నీళ్లు వస్తాయి. కానీ, అదే పరిస్థితి ఆనందం వల్ల కూడా జరగొచ్చు.
నవ్వు ఎందుకు కన్నీటిని ప్రేరేపిస్తుంది?
మనం గట్టిగా నవ్వుతున్నప్పుడు, శరీరంలో చాలా బలమైన కదలిక జరుగుతుంది. ఛాతీ గట్టిగా కంపిస్తుంది, ముఖ కండరాలు ఎక్కువ ఒత్తిడికి గురవుతాయి. కళ్ల చుట్టూ ఉన్న కండరాల మీద కూడా ఈ ఒత్తిడి పడుతుంది. ఈ ఒత్తిడి కారణంగా లాక్రిమల్ గ్లాండ్స్ పై మెకానికల్ ప్రెజర్ వస్తుంది. దాంతో అవి కన్నీరు ఉత్పత్తి చేస్తాయి. అంటే, మీరు నవ్వుతున్నప్పటికీ, శరీరానికి అది ఒక రకమైన “ప్రెజర్ సిగ్నల్”లా అనిపిస్తుంది. కాబట్టి అది కన్నీటిని విడుదల చేస్తుంది. ఇది పొరపాటు కాదు, మన శరీరానికి సహజమైన ప్రతిస్పందన.
భావోద్వేగాల మిశ్రమం
మనిషి భావోద్వేగాలు ఎప్పుడూ ఒకే విధంగా ఉండవు. కొన్నిసార్లు ఆనందం, బాధ, ఆశ్చర్యం అన్నీ ఒకేసారి కలుస్తాయి. అందుకే కొందరు ఏడుస్తూ నవ్వుతారు, నవ్వుతూ ఏడుస్తారు. ఈ భావోద్వేగాల మిశ్రమంలో, మన నరమండలం తటస్థంగా స్పందించలేక, రెండు విధాలుగా రియాక్ట్ అవుతుంది – నవ్వుతో పాటు కన్నీరు రావడం ఆ ద్వంద్వ స్పందనలో భాగం.
ఇలా ఎవరికీ ఎక్కువగా జరుగుతుంది?
కొన్ని వ్యక్తులు చాలా సున్నితమైన భావోద్వేగాలను కలిగి ఉంటారు. హార్మోన్లు చురుకుగా పనిచేసే వయస్సులో ఉన్నవారికి – ముఖ్యంగా టీనేజర్లు – ఈ పరిస్థితి ఎక్కువగా కనిపిస్తుంది. అలాగే, మానసిక ఒత్తిడిలో ఉండి, కొంత కాలానికి సడలింపు పొందిన వారిలో కూడా నవ్వుతో పాటు కన్నీళ్లు రావడం ఎక్కువగానే జరుగుతుంది. ఎందుకంటే వారి శరీరం భావోద్వేగాలను ఒక్కసారిగా విడుదల చేస్తుంది.
అర్థం చేసుకోవాల్సిన విషయం
నవ్వేటప్పుడు కన్నీళ్లు రావడం అనేది వ్యాధి కాదు, బలహీనత కాదు. ఇది మన శరీరానికి, మనసుకు మధ్య ఉన్న అద్భుతమైన అనుబంధం. మనిషి గట్టిగా నవ్వగలడంటే, ఆ నవ్వులో కన్నీటి చుక్కలు కలవగలవంటే… అతనిలో ఇంకా మానవత్వం, భావోద్వేగం బతికే ఉందని అర్థం. ఈ సహజ ప్రతిస్పందనను ఆపాల్సిన అవసరం లేదు… ఎందుకంటే, అవి మీ ఆనందానికి, మీ మానసిక సడలింపుకి ప్రతీకలు. కాబట్టి, వచ్చే సారి మీరు నవ్వుతూ కన్నీళ్లు పెట్టుకుంటే… అది మీ శరీరం చెప్పే ఒక మధురమైన రహస్యం అని గుర్తుంచుకోండి.