Diabetes And Stroke: డయాబెటిస్ అనేది ప్రపంచ వ్యాప్తంగా మిలియన్ల మందిని ప్రభావితం చేసే ఒక దీర్ఘకాలిక పరిస్థితి. ఇది కేవలం రక్తంలో చక్కెర స్థాయిలను పెంచడమే కాకుండా.. శరీరంలోని ముఖ్యమైన అవయవాలైన గుండె, కళ్ళు,కిడ్నీలు కూడా తీవ్రంగా దెబ్బతీస్తుంది. ఈ ముఖ్యమైన అవయవాలలో.. మెదడు అత్యంత సున్నితమైనది. రక్తంలో చక్కెర స్థాయిలలో వచ్చే ఆకస్మిక పెరుగుదలలు లేదా స్థిరమైన అధిక చక్కెర స్థాయిలు మెదడు ఆరోగ్యంపై, ముఖ్యంగా స్ట్రోక్ (పక్షవాతం) ప్రమాదంపై తీవ్ర ప్రభావం చూపుతాయి.
డయాబెటిస్‌కు, స్ట్రోక్కు మధ్య సంబంధం:
డయాబెటిస్ ఉన్నవారికి స్ట్రోక్ వచ్చే ప్రమాదం సాధారణ వ్యక్తుల కంటే రెండు నుంచి నాలుగు రెట్లు అధికంగా ఉంటుంది. ఈ ప్రమాదానికి ప్రధాన కారణం అధిక రక్త చక్కెర స్థాయిలు, రక్త నాళాలను దెబ్బతినడం.
1. రక్త నాళాల విధ్వంసం (మైక్రో-అంజియోపతీ):
రక్తంలో చక్కెర (గ్లూకోజ్) ఎక్కువ కాలం అధికంగా ఉన్నప్పుడు.. అది రక్త నాళాల గోడలకు అంటుకుని వాటిని దృఢంగా మారుస్తుంది. అంతే కాకుండా వాటి స్థితిస్థాపకతను తగ్గిస్తుంది. ఈ ప్రక్రియను అథెరోస్క్లెరోసిస్ అంటారు.
మెదడుకు రక్తాన్ని సరఫరా చేసే చిన్న రక్త నాళాలు (కేశనాళికలు) దెబ్బతినడం వల్ల అవి సన్నబడి, చివరకు మూసుకుపోవచ్చు. దీనివల్ల మెదడులోని నిర్దిష్ట ప్రాంతానికి ఆక్సిజన్ , పోషకాలు అందవు.
ఈ రక్త నాళాల దెబ్బతినడం (మైక్రోవాస్కులర్ డ్యామేజ్) వల్ల చిన్న చిన్న స్ట్రోక్‌లు (లకూనార్ ఇన్ఫార్క్‌లు, రక్తస్రావ స్ట్రోక్‌ల (హెమరేజిక్ స్ట్రోక్) ప్రమాదం పెరుగుతుంది.
2. రక్తం గడ్డకట్టే ప్రమాదం:
అధిక రక్త చక్కెరలు రక్తాన్ని చిక్కగా చేసి, రక్తం గడ్డకట్టే ధోరణిని పెంచుతాయి. ఈ గడ్డకట్టిన క్లాట్స్ మెదడుకు వెళ్లే ముఖ్యమైన రక్తనాళాలలో ఇరుక్కుపోయి, రక్త ప్రవాహాన్ని పూర్తిగా నిలిపివేస్తాయి. ఇది ఇస్కీమిక్ స్ట్రోక్కు దారితీస్తుంది. అంతే కాకుండా ఇది స్ట్రోక్‌లలో అత్యంత సాధారణ రకం.
3. అధిక రక్తపోటు:
డయాబెటిస్, అధిక రక్తపోటు (బీపీ) సాధారణంగా కలిసే ఉంటాయి. అధిక బీపీ మెదడు రక్త నాళాలపై అధిక ఒత్తిడిని కలిగించడం ద్వారా వాటిని బలహీన పరుస్తుంది. బలహీనపడిన రక్త నాళాలు చిట్లిపోయే ప్రమాదం ఉంది. దీని ఫలితంగా హెమరేజిక్ స్ట్రోక్ వస్తుంది.
రక్తంలో చక్కెర పెరుగుదల వల్ల మెదడుపై ప్రభావాలు:
రక్తంలో చక్కెర స్థాయిలు ఆకస్మికంగా పెరిగినప్పుడు (హైపర్‌గ్లైసీమియా), అది నేరుగా మెదడు పని తీరును ప్రభావితం చేస్తుంది:
జ్ఞానపరమైన లోపాలు: అధిక గ్లూకోజ్ స్థాయిలు జ్ఞాపకశక్తి, ఏకాగ్రత, నిర్ణయం తీసుకునే సామర్థ్యంపై తాత్కాలికంగా ప్రతికూల ప్రభావం చూపుతాయి.
డీహైడ్రేషన్: శరీరం అధిక గ్లూకోజ్‌ను మూత్రం ద్వారా బయటకు పంపడానికి ప్రయత్నించడం వల్ల డీహైడ్రేషన్‌కు గురవుతుంది. మెదడు పనితీరుకు నీరు చాలా అవసరం కాబట్టి.. డీహైడ్రేషన్ మెదడు పని తీరును మందగిస్తుంది.
నరాల దెబ్బతినడం: దీర్ఘకాలిక అధిక చక్కెర స్థాయిలు నరాల దెబ్బతినడానికి (డయాబెటిక్ న్యూరోపతి) దారితీస్తాయి. ఇది నాడీ వ్యవస్థ మొత్తాన్ని ప్రభావితం చేస్తుంది.
Also Read: రోజూ 2 అరటిపండ్లు తింటే.. ఎన్ని ప్రయోజనాలుంటాయో తెలుసా ?
నివారణ, నియంత్రణ:
స్ట్రోక్ ప్రమాదాన్ని తగ్గించడంలో రక్తంలో చక్కెర స్థాయిలను నియంత్రించడం చాలా కీలకం.
క్రమబద్ధమైన రక్త పరీక్షలు: ఎప్పటికప్పుడు రక్తంలో చక్కెర స్థాయిలను, ముఖ్యంగా HbA1c స్థాయిలను పర్యవేక్షించడం.
ఆరోగ్యకరమైన ఆహారం: తక్కువ గ్లైసెమిక్ ఇండెక్స్ ఉన్న ఆహారం తీసుకోవడం.
క్రమం తప్పని వ్యాయామం: శారీరక శ్రమ ఇన్సులిన్ సున్నితత్వాన్ని పెంచుతుంది.
రక్తపోటు నియంత్రణ: బీపీని లక్ష్య పరిమితుల్లో ఉంచుకోవడం
Share
Apple Satellite Features: నెట్ వర్క్ లేకున్నా అవి చూసేయొచ్చు, ఆపిల్ యూజర్లకు పండగే పండుగ!
SSMB 29 : మహేష్ సినిమాలో సింహం... ఇంతలా దాచుంచడం వెనుక పెద్ద స్టోరీ ఉందే!
