Teeth Care: ఒక కప్పు వేడి టీ తాగినప్పుడు లేదా చల్లని ఐస్క్రీమ్ తిన్నప్పుడు పంటిలో హఠాత్తుగా నొప్పి వస్తుందా? ఇదే పంటి సున్నితత్వం (Dental Sensitivity ). ఇది చాలా మందిని ఇబ్బంది పెట్టే సాధారణ సమస్య. ఆహార పదార్థాలు లేదా డ్రింక్స్ వేడిగా, చల్లగా ఉన్నప్పుడు పంటిలో నొప్పి వస్తే,.. మీకు పంటి సున్నితత్వం ఉన్నట్లే. అసలు ఈ సున్నితత్వం ఎందుకు వస్తుంది. దీనికి గల కారణాలు ఏమిటో ఇప్పుడు తెలుసుకుందాం.
పంటి సున్నితత్వం అంటే ఏమిటి ?
మామూలుగా పంటి పై పొరను ఎనామెల్ అని పిలుస్తారు. ఇది పంటిని రక్షించే దృఢమైన పొర. ఎనామెల్ కింద డెంటిన్ (Dentin) అనే పొర ఉంటుంది. ఈ డెంటిన్ లోపల పల్ప్ ఉంటుంది. ఇందులో నరాలు, రక్తనాళాలు ఉంటాయి. డెంటిన్ పొరలో ట్యూబ్యూల్స్ (చిన్న చిన్న గొట్టాలు) ఉంటాయి. ఇవి పంటి నరాలకు అనుసంధానించబడి ఉంటాయి. ఎనామెల్ లేదా చిగుళ్ళు దెబ్బతిన్నప్పుడు, ఈ డెంటిన్ పొర బయటపడుతుంది. అప్పుడు వేడి, చల్లని, తీపి లేదా పుల్లని పదార్థాలు ఈ ట్యూబ్యూల్స్ ద్వారా నరాలను ఉత్తేజపరిచి నొప్పిని కలిగిస్తాయి.
పంటి సున్నితత్వానికి ప్రధాన కారణాలు:
ఎనామెల్ కోల్పోవడం (Enamel Erosion):
అధికంగా బ్రష్ చేయడం: గట్టి బ్రష్తో లేదా తప్పుగా బ్రష్ చేయడం వల్ల ఎనామెల్ అరిగిపోతుంది.
పుల్లని ఆహారాలు, డ్రింక్స్: నిమ్మరసం, సోడాలు, సిట్రస్ పండ్లు వంటి పుల్లని పదార్థాలు ఎనామెల్ను క్షీణింపజేస్తాయి.
గ్యాస్ట్రిక్ రిఫ్లక్స్: కడుపులోని ఆమ్లాలు నోట్లోకి రావడం వల్ల ఎనామెల్ దెబ్బతినే ప్రమాదం కూడా ఉంటుంది.
పళ్ళు కొరకడం: రాత్రి నిద్రలో పళ్ళు కొరకడం వల్ల ఎనామెల్ అరిగిపోతుంది.
చిగుళ్ళ సమస్యలు (Gum Recession):
చిగుళ్ళు కిందికి జారడం వల్ల పంటి మూలాలు బయటపడతాయి. పంటి మూలాలపై ఎనామెల్ ఉండదు. డెంటిన్ మాత్రమే ఉంటుంది. కాబట్టి అవి చాలా సున్నితంగా ఉంటాయి.
చిగుళ్ళ వ్యాధి: చిగుళ్ళ వాపు, ఇన్ఫెక్షన్ల వల్ల చిగుళ్ళు పంటి నుంచి దూరంగా జారతాయి.
అధికంగా బ్రష్ చేయడం: చిగుళ్ళను బలవంతంగా బ్రష్ చేయడం వల్ల అవి దెబ్బతిని కిందికి జారతాయి.
పంటి పగుళ్లు లేదా చిప్స్ (Cracked or Chipped Teeth):
పంటికి ఏదైనా గాయం తగిలినప్పుడు, గట్టి వస్తువులను కొరికినప్పుడు పంటిలో చిన్న పగుళ్లు ఏర్పడవచ్చు. ఈ పగుళ్ల ద్వారా కూడా డెంటిన్ బయటపడి సున్నితత్వం వస్తుంది.
పంటి పురుగులు/కుహరాలు (Cavities/Tooth Decay):
పంటిలో పురుగులు వల్ల కుహరాలు ఏర్పడినప్పుడు, డెంటిన్ బయటపడుతుంది. ఇది సున్నితత్వానికి ప్రధాన కారణం.
పాత పూరకాలు/కిరీటాలు (Old Fillings/Crowns):
పాత పూరకాలు లేదా కిరీటాలు వదులైనప్పుడు, లేదా వాటి కింద కుహరాలు ఏర్పడినప్పుడు సున్నితత్వం వస్తుంది.
పంటిని తెల్లబరచడం (Teeth Whitening):
కొన్ని పంటిని తెల్లగా మర్చేందుకు ఉపయోగించే ఉత్పత్తులు తాత్కాలికంగా పంటి సున్నితత్వాన్ని పెంచుతాయి.
నివారణ, చికిత్స:
పంటి సున్నితత్వాన్ని తగ్గించడానికి కొన్ని మార్గాలున్నాయి:
సెన్సిటివ్ టూత్పేస్ట్: సున్నితత్వాన్ని తగ్గించే ప్రత్యేకమైన టూత్పేస్ట్లు (ఉదా: పొటాషియం నైట్రేట్, స్ట్రాన్షియం క్లోరైడ్ ఉండేవి) వాడాలి.
మృదువైన బ్రష్, సరైన బ్రషింగ్: మృదువైన బ్రష్తో నెమ్మదిగా, వృత్తాకార కదలికలో బ్రష్ చేయాలి.
ఆమ్ల పదార్థాలకు దూరంగా ఉండటం: పుల్లని డ్రింక్స్, ఆహారాలు తగ్గించాలి. తాగాల్సి వస్తే స్ట్రాతో తాగాలి.
ఫ్లోరైడ్: దంత వైద్యులు ఫ్లోరైడ్ జెల్ లేదా వార్నిష్ను అప్లై చేయవచ్చు.
బంధన : కొన్నిసార్లు బయటపడిన డెంటిన్ను కవర్ చేయడానికి రెసిన్ బంధనాన్ని ఉపయోగించవచ్చు.
రూట్ కెనాల్ చికిత్స: తీవ్రమైన సందర్భాల్లో.. సున్నితత్వాన్ని తగ్గించడానికి రూట్ కెనాల్ చికిత్స అవసరం కావచ్చు.