Banking Crisis: ప్రస్తుతం, బ్యాంకింగ్ ఇండస్ట్రీ ఒక కీలక సమస్యను ఎదుర్కొంటోంది. తక్కువ ఆదాయం, అధిక ఖర్చులు కారణంగా బ్యాంకుల లాభదాయకత తగ్గిపోతుంది. ఈ విషయాన్ని ఆసియాలో అత్యంత ధనవంతుడైన బ్యాంకర్, కోటక్ మహీంద్రా బ్యాంక్ వ్యవస్థాపకుడు ఉదయ్ కోటక్ తెలుపడం విశేషం. ముఖ్యంగా, పెరుగుతున్న డిపాజిట్ సంక్షోభం వల్ల బ్యాంకులు ఆర్థికంగా ఒత్తిడికి గురవుతున్నాయని ఆయన అన్నారు.
డిపాజిట్ కొరత వల్ల బ్యాంకులకు ఒత్తిడి
ఇటీవలి కాలంలో, చౌకగా లభించే రిటైల్ డిపాజిట్లు క్రమంగా తగ్గిపోతున్నాయి. ప్రజలు బ్యాంకుల్లో పొదుపు చేయడాన్ని తగ్గించుకుంటున్నారు. ఇది ప్రధానంగా కొత్త పెట్టుబడి అవకాశాల పెరుగుదల, వినియోగదారుల ధోరణిలో వచ్చిన మార్పుల వల్ల జరుగుతోంది. గతంలో పొదుపు ఖాతాలు (Savings Accounts), ఫిక్స్డ్ డిపాజిట్లు (FDs) ప్రజలకు ఆదాయ వనరులుగా ఉండేవి. కానీ ఇప్పుడు, స్టాక్ మార్కెట్, మ్యూచువల్ ఫండ్లు, క్రిప్టోకరెన్సీ వంటి పెట్టుబడి మార్గాలు అందుబాటులోకి రావడంతో, బ్యాంకుల్లో డబ్బు జమ చేయడం తగ్గిపోయింది.
రుణాలను ఇవ్వాల్సిన
ఈ కారణంగా, రిటైల్ డిపాజిట్ల వృద్ధి మందగించింది. బ్యాంకులు తక్కువ వడ్డీపై డిపాజిట్లను సమీకరించలేకపోతుండటంతో, ఖరీదైన టోకు డిపాజిట్ల (Wholesale Deposits) వైపు మొగ్గు చూపాల్సి వస్తోంది. టోకు డిపాజిట్లకు అధిక వడ్డీ చెల్లించాల్సి రావడం వల్ల, బ్యాంకులు తక్కువ మార్జిన్తో రుణాలను ఇవ్వాల్సిన పరిస్థితి ఏర్పడుతోంది. దీనివల్ల, బ్యాంకింగ్ వ్యవస్థలో లాభదాయకత తగ్గిపోతోంది.
బ్యాంకింగ్ రంగానికి పెను ముప్పు
ఇప్పటి తరం ప్రజలు సంపాదించేవారే, కానీ పొదుపు చేసేవారు కాదనే అభిప్రాయం కూడా బలపడుతోంది. ముఖ్యంగా, యువత ఇన్స్టంట్ గ్రాటిఫికేషన్ (తక్షణ ఆనందం) వైపు ఆకర్షితులవుతున్నారు. ఈ ధోరణి కారణంగా, బ్యాంకుల్లో డిపాజిట్లు తగ్గుతున్నాయి. దీని ప్రభావంగా, రుణాలు అందించడానికి బ్యాంకులు మరింత ఖరీదైన వనరులను ఆశ్రయించాల్సి వస్తోంది. ఇదే విషయాన్ని ఉదయ్ కోటక్ ప్రత్యేకంగా ప్రస్తావిస్తూ, “డిపాజిట్ కొరత కొనసాగితే, అది బ్యాంకింగ్ వ్యాపార నమూనాను ప్రమాదంలో పడేస్తుంది” అని సోషల్ మీడియాలో ఓ పోస్ట్ చేసి హెచ్చరించారు.
Read Also: Gold Vs Silver: బంగారంను మించిపోయిన వెండి..ఈ టైంలో 99 వేలకు …
బ్యాంకులకు మరో సమస్య
ఒక బ్యాంకు టోకు డిపాజిట్లను 8% వడ్డీతో సమీకరిస్తే, దీనికి అదనంగా మరికొన్ని ఖర్చులు ఉంటాయి. ఉదాహరణకు: CRR (Cash Reserve Ratio): బ్యాంకులు తమ డిపాజిట్లలో కొంత భాగాన్ని రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా (RBI) వద్ద ఉంచాలి. దీనిపై వారికైనా వడ్డీ రావడం లేదు.
-SLR (Statutory Liquidity Ratio): బ్యాంకులు తమ డిపాజిట్లలో కొంత భాగాన్ని ప్రభుత్వ బాండ్లలో పెట్టుబడి పెట్టాలి.
-డిపాజిట్ బీమా (Deposit Insurance): బ్యాంకు కూలిపోతే, డిపాజిటర్లకు రక్షణ కల్పించేందుకు బ్యాంకులు డిపాజిట్ బీమాకు కూడా చెల్లించాల్సి ఉంటుంది.
-ప్రాధాన్యతా రంగ రుణాలు (Priority Sector Lending): ప్రభుత్వ విధానాల ప్రకారం, బ్యాంకులు తమ మొత్తం రుణాల్లో కొంత శాతం నిర్దిష్ట రంగాలకు ఇవ్వాలి.
-ఇలా అన్నింటి తర్వాత, బ్యాంకులు గృహ రుణాలను 8.5% తేలియాడే రేటుకు ఇస్తే, 9% వద్ద డిపాజిట్లు సమీకరించాల్సి వస్తే, బ్యాంకులకు 0.5% ప్రతికూల మార్జిన్ (Negative Spread) ఏర్పడుతుంది. దీని వల్ల, బ్యాంకులు లాభం పొందడం కష్టమవుతోంది.
రెపో రేటు తగ్గుతుందా?
రెపో రేటు తగ్గే అవకాశం ఉందని ఆర్థిక నిపుణులు భావిస్తున్నారు. రిజర్వ్ బ్యాంక్, గత ఫిబ్రవరిలో రెపో రేటును 0.25% తగ్గించి 6.25%కు తీసుకువచ్చింది. చాలా మంది విశ్లేషకులు ఏప్రిల్లో కూడా మరో 0.25% తగ్గింపునకు అవకాశముందని అంచనా వేస్తున్నారు. రెపో రేటు తగ్గితే, రుణ రేట్లు తగ్గుతాయి, బ్యాంకులు తక్కువ వడ్డీతో డిపాజిట్లను సమీకరించగలవు. అయితే, దీని ప్రభావం తక్షణమే కనిపించదని అభిప్రాయం వ్యక్తం చేశారు.
భవిష్యత్ దిశలో బ్యాంకింగ్ రంగం
ఉదయ్ కోటక్ చేసిన వ్యాఖ్యలు బ్యాంకింగ్ రంగానికి ఒక గమన సూచిక అని చెప్పవచ్చు. డిజిటల్ బ్యాంకింగ్ పెరుగుతోన్న ప్రస్తుత పరిస్థితుల్లో, బ్యాంకులు తమ వ్యాపార నమూనాల్లో మార్పులు చేసుకోవాల్సిన అవసరం ఉంది. పొదుపు అలవాటును ప్రోత్సహించే విధానాలను తీసుకురావడం, డిపాజిట్ల వృద్ధికి మరింత ప్రోత్సాహక చర్యలు చేపట్టడం వంటి మార్గాలను అన్వేషించాలి.
కొత్త మార్గాలను
సంపూర్ణంగా చూస్తే, బ్యాంకింగ్ పరిశ్రమ ప్రస్తుతం తీవ్రమైన ఒత్తిడిని ఎదుర్కొంటోంది. తక్కువ ఆదాయం, అధిక ఖర్చుల వల్ల బ్యాంకుల లాభదాయకత ప్రశ్నార్థకంగా మారింది. వినియోగదారుల పొదుపు అలవాటు తగ్గుతున్న నేపథ్యంలో, బ్యాంకులు కొత్త మార్గాలను అన్వేషించాల్సిన అవసరం ఉంది. ఇలాగే కొనసాగితే ఈ రంగంలో కూడా ఉద్యోగాల కోత, పలు కేంద్రాల మూసివేత తప్పదని నిపుణులు చెబుతున్నారు.