Brain Health: మెదడు మన శరీరంలో అత్యంత కీలకమైన భాగం. ఇది మన ఆలోచనలు, జ్ఞాపకశక్తి, భావోద్వేగాలు, ప్రతి కదలికను నియంత్రిస్తుంది. మన రోజువారీ అలవాట్లు మెదడు ఆరోగ్యంపై తీవ్ర ప్రభావాన్ని చూపుతాయి. కానీ దురదృష్టవశాత్తు, చాలా మంది అనుకోకుండా తమ మెదడుకు హాని కలిగించే అలవాట్లను పాటిస్తున్నారు. మెదడు ఆరోగ్యాన్ని మెరుగుపరచడానికి అంతే కాకుండా జ్ఞాపకశక్తి, ఏకాగ్రతను పెంచడానికి, కొన్ని చెడు అలవాట్లను వెంటనే మానుకోవడం చాలా ముఖ్యం.
మెదడు ఆరోగ్యం కోసం మీరు మానుకోవాల్సిన 5 అలవాట్లు:
1. నిద్ర లేమి:
మెదడు ఆరోగ్యానికి నిద్ర చాలా ముఖ్యమైనది. నిద్ర కేవలం విశ్రాంతి మాత్రమే కాదు.. మెదడు తనను తాను శుభ్రపరచుకోవడానికి, ముఖ్యమైన సమాచారాన్ని క్రమబద్ధీకరించడానికి అంతే కాకుండా జ్ఞాపకాలను పదిల పరచడానికి ఉపయోగించే అత్యంత చురుకైన ప్రక్రియ. నిద్రలో ఉన్నప్పుడు, మెదడు మేల్కొని ఉన్న సమయంలో పేరుకుపోయే హానికరమైన వ్యర్థ పదార్థాలను తొలగిస్తుంది. ముఖ్యంగా.. తగినంత నిద్ర లేకపోవడం అల్జీమర్స్ ప్రమాదాన్ని పెంచే టాక్సిక్ ప్రొటీన్లైన బీటా-అమైలాయిడ్ క్లియరెన్స్ను అడ్డుకుంటుంది. దీర్ఘ కాలిక నిద్ర లేమి జ్ఞాపక శక్తిని, ఏకాగ్రతను దెబ్బతీస్తుంది. కాబట్టి.. మెదడును ఆరోగ్యంగా ఉంచుకోవాలంటే నిద్రకు ప్రాధాన్యత ఇవ్వడం అత్యవసరం.
2. జంక్ ఫుడ్, అధిక చక్కెర వినియోగం:
మనం తినే ఆహారం మెదడుపై ప్రత్యక్ష ప్రభావాన్ని చూపుతుంది. సంతృప్త కొవ్వులు, శుద్ధి చేసిన చక్కెరలు, ప్రాసెస్ చేసిన ఆహారాలు అధికంగా ఉండే అనారోగ్యకరమైన ఆహారం తీసుకోవడం వల్ల మెదడులో వాపు పెరిగి, అభిజ్ఞా సామర్థ్యం తగ్గుతుంది. ముఖ్యంగా.. చక్కెర కలిపిన డ్రింక్స్, ప్రాసెస్ చేసిన స్నాక్స్ ఎక్కువగా తీసుకునే వారిలో జ్ఞాపకశక్తికి సంబంధించిన మెదడు భాగాలు కుంచించుకుపోతాయని పరిశోధనలు చెబుతున్నాయి. ఇవి ఊబకాయం, మధుమేహం వంటి ఆరోగ్య సమస్యలకు దారితీస్తాయి. అంతే కాకుండా ఇవి కూడా మెదడు ఆరోగ్యాన్ని దెబ్బతీస్తాయి. మెదడు పనితీరును మెరుగుపరచడానికి బెర్రీలు, ఆకుకూరలు, చేపలు, నట్స్ వంటి ఒమేగా-3 ఫ్యాటీ యాసిడ్లు, యాంటీ ఆక్సిడెంట్లు పుష్కలంగా ఉండే ఆహారాన్ని తీసుకోవడం అలవాటు చేసుకోవాలి.
3. శారీరక శ్రమ లేకపోవడం:
శారీరక శ్రమ శరీరానికి మాత్రమే కాదు, మెదడుకు కూడా చాలా ముఖ్యం. క్రమం తప్పకుండా వ్యాయామం చేయకపోవడం వల్ల మెదడుకు రక్త ప్రసరణ తగ్గుతుంది, ఇది మెదడు కణాల పెరుగుదలకు, వాటి మధ్య కమ్యూనికేషన్కు అవసరమైన ఆక్సిజన్ , పోషకాల సరఫరాను తగ్గిస్తుంది. వ్యాయామం జ్ఞాపకశక్తి, ఏకాగ్రతను మెరుగుపరుస్తుంది. అంతే కాకుండా ఒత్తిడిని తగ్గిస్తుంది. ప్రతిరోజూ కనీసం 30 నిమిషాలు వాకింగ్ , జాగింగ్ లేదా మీకు ఇష్టమైన ఏదైనా శారీరక శ్రమ చేయడం వల్ల అల్జీమర్స్ వంటి వ్యాధుల ప్రమాదం తగ్గుతుంది.
4. ఒంటరిగా ఉండటం, సామాజిక దూరం:
మానవులు సామాజిక సంబంధాల కోసం ఏర్పడినవారు. నిజమైన సామాజిక సంబంధాలు మెదడును చురుకుగా ఉంచుతాయి. సామాజిక పరస్పర చర్య జ్ఞాపకశక్తిని, సమస్య పరిష్కార సామర్థ్యాన్ని, భావోద్వేగ నియంత్రణకు సంబంధించిన మెదడు ప్రాంతాలను ఉత్తేజపరుస్తుంది. ఒంటరితనం లేదా సామాజిక దూరం అభిజ్ఞా క్షీణత , అల్జీమర్స్ వ్యాధి ప్రమాదాన్ని పెంచుతుందని అధ్యయనాలు సూచిస్తున్నాయి. అందుకే స్నేహితులు, కుటుంబ సభ్యులతో సమయం గడపడం, కొత్త వ్యక్తులను కలవడం, సామాజిక కార్యక్రమాలలో పాల్గొనడం వంటివి మెదడు ఆరోగ్యానికి చాలా ప్రయోజనకరంగా ఉంటాయి.
Also Read: పాలతో పాటు అరటిపండు తింటే.. ఏం జరుగుతుందో తెలుసా ?
5. ధూమపానం, అధిక మద్యపానం:
ధూమపానం, అధిక మద్యపానం మెదడు ఆరోగ్యానికి అత్యంత హానికరమైన అలవాట్లు. పొగాకులోని రసాయనాలు రక్తనాళాలను దెబ్బతీసి, మెదడుకు రక్త ప్రసరణను తగ్గిస్తాయి. ఇది మెదడు కణాలను నశింపజేస్తుంది. అంతే కాకుండా ఇది స్ట్రోక్ ప్రమాదాన్ని పెంచుతుంది. అదేవిధంగా.. అధికంగా మద్యం సేవించడం మెదడు కణాల మధ్య సంభాషణను దెబ్బతీస్తుంది. జ్ఞాపకశక్తి, సమన్వయం, నిర్ణయం తీసుకునే సామర్థ్యాన్ని తీవ్రంగా ప్రభావితం చేస్తుంది. మెదడును ఆరోగ్యంగా ఉంచుకోవాలంటే ధూమపానం పూర్తిగా మానేయడం, మద్యం వినియోగాన్ని పరిమితం చేయడం చాలా అవసరం.