Vande Bharat Sleeper Trains: ఇండియన్ రైల్వే గత కొన్నేళ్లుగా వేగవంతమైన రైలు సర్వీసుల అభివృద్ధిలో ముందంజలో ఉన్నాయి. ఇప్పటికే దేశంలోని అనేక రూట్లపై వందే భారత్ ఎక్స్ప్రెస్ రైళ్లు నడుస్తున్నాయి. ఇప్పుడు మరింత ప్రయాణ సౌకర్యాన్ని కల్పించేలా వందే భారత్ స్లీపర్ ట్రైన్లు రాబోతున్నాయి. రైల్వే శాఖ 2025-26 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 10 కొత్త వందే భారత్ స్లీపర్ ట్రైన్లను ప్రవేశపెట్టడానికి ప్రణాళికలు సిద్ధం చేసింది. ఈ ట్రైన్లు రాత్రి ప్రయాణాలకు ప్రత్యేకంగా రూపొందించబడ్డాయి.
వందే భారత్ స్లీపర్ ట్రైన్ల ప్రత్యేకతలు
వందే భారత్ ఎక్స్ప్రెస్ మోడల్లోనే స్లీపర్ రైళ్లు రూపొందించబడుతున్నాయి. కానీ వీటిలో ప్రయాణికుల రాత్రి ప్రయాణం సౌకర్యవంతంగా ఉండేలా ప్రత్యేక స్లీపర్ కోచ్లు ఏర్పాటు చేయనున్నారు. అత్యాధునిక టెక్నాలజీ, ఆటోమేటిక్ డోర్స్, విశాలమైన ప్యాసేజ్లు, తక్కువ శబ్దం, అధిక వేగం వంటి అంశాలు ఈ ట్రైన్ల ప్రత్యేకత. ప్రతి కోచ్లో మోడర్న్ లైటింగ్ సిస్టమ్, ఫైర్ సేఫ్టీ సదుపాయాలు, బయో-టాయిలెట్స్ ఉండనున్నాయి.
ఎందుకు స్లీపర్ వందే భారత్?
ఇప్పటివరకు వందే భారత్ రైళ్లు ప్రధానంగా చెయిర్ కార్ మోడల్లో మాత్రమే నడుస్తున్నాయి. ఇవి పగటి ప్రయాణాలకు అనువుగా ఉన్నప్పటికీ, రాత్రి ప్రయాణం చేసే ప్రయాణికుల కోసం ప్రత్యేకంగా స్లీపర్ కోచ్ల అవసరం ఉందని గుర్తించిన రైల్వే శాఖ ఇప్పుడు ఈ కొత్త ప్రాజెక్ట్పై దృష్టి సారించింది. దేశంలోని దూరప్రాంత రూట్లపై రాత్రి ప్రయాణాల కోసం వేగవంతమైన స్లీపర్ రైళ్లు అందించాలన్న ఉద్దేశ్యంతో ఈ ప్రణాళిక రూపొందించారు.
10 ట్రైన్ల ప్రణాళిక
రైల్వే శాఖ 2025-26 ఆర్థిక సంవత్సరంలో మొదటగా 10 వందే భారత్ స్లీపర్ రైళ్లు నడపాలని నిర్ణయించింది. ఈ ట్రైన్లు ముఖ్యంగా ఢిల్లీ, ముంబై, చెన్నై, కోల్కతా, బెంగళూరు, హైదరాబాద్ వంటి ప్రధాన నగరాలను కలిపే దూరప్రాంత రూట్లపై నడవనున్నాయి. దశల వారీగా ఈ సర్వీసులు పెంచుతూ, దేశంలోని ప్రతి జోన్కు ఈ స్లీపర్ సౌకర్యం అందించాలన్నది రైల్వే లక్ష్యం.
ఈ రూట్లలోనేనా?
రైల్వే శాఖ ఇంకా పూర్తిస్థాయి అధికారిక రూట్ల జాబితాను ప్రకటించకపోయినా, ప్రయాణికుల డిమాండ్ను దృష్టిలో ఉంచుకుని పలు ముఖ్యమైన మార్గాలను పరిశీలిస్తోంది. అందులో న్యూఢిల్లీ – హౌరా రూట్ ప్రధానంగా ఉంది. 1,449 కిలోమీటర్ల ఈ దూరాన్ని సుమారు 15 గంటల్లో పూర్తి చేయాలని లక్ష్యంగా పెట్టుకున్నారు. ఈ మార్గంలో కాన్పూర్, ప్రయాగ్రాజ్, గయా వంటి ప్రధాన స్టేషన్లు ఉండనున్నాయి. అలాగే న్యూఢిల్లీ – ముంబై (Delhi – Mumbai) మార్గంలో కోటా, వడోదర మార్గం ద్వారా వేగవంతమైన రాత్రి సర్వీస్ అందించనున్నారు.
న్యూఢిల్లీ – పుణే (Delhi – Pune) రూట్లో భోపాల్, నాసిక్ దారిగా ప్రయాణ సమయాన్ని గణనీయంగా తగ్గించే అవకాశముంది. న్యూఢిల్లీ – బెంగళూరు (Delhi – Bengaluru) రూట్లో హైదరాబాద్, నాగ్పూర్ మార్గాల ద్వారా దక్షిణానకు సులభ కనెక్టివిటీని కల్పించనున్నారు. న్యూఢిల్లీ – చెన్నై (Delhi – Chennai) రూట్లో విజయవాడ, నాగ్పూర్ మార్గం ద్వారా వేగవంతమైన ప్రయాణం లభిస్తుంది. అదేవిధంగా న్యూఢిల్లీ – శ్రీనగర్ (Delhi – Srinagar via Jammu-Katra) రూట్ ద్వారా కాశ్మీర్ ప్రాంతాన్ని దేశ రాజధానితో నేరుగా అనుసంధించనున్నారు.
వీటితో పాటు ముంబై – అహ్మదాబాద్ – జైపూర్ – న్యూఢిల్లీ, బెంగళూరు – హైదరాబాద్ – భువనేశ్వర్, చెన్నై – కోయంబత్తూర్ – కోచ్కి – తిరువనంతపురం, కోల్ కతా – పాట్నా – లక్నో – న్యూఢిల్లీ వంటి రూట్లు కూడా స్లీపర్ వందే భారత్ ట్రైన్ల కోసం పరిశీలనలో ఉన్నాయి.
డిజైన్.. తయారీ
వందే భారత్ స్లీపర్ ట్రైన్ల డిజైన్ను ఇంటిగ్రల్ కోచ్ ఫ్యాక్టరీ (ICF), చెన్నైలో రూపొందిస్తున్నారు. ఈ రైళ్లు అధిక వేగాన్ని తట్టుకునేలా, రాత్రి సౌకర్యాన్ని కల్పించేలా ఆధునిక డిజైన్తో తయారవుతున్నాయి. సురక్షిత ప్రయాణం, అధిక స్థాయి సౌకర్యం, వేగం అనే మూడు ముఖ్య లక్ష్యాలతో రైల్వే ఈ మోడల్ను సిద్ధం చేస్తోంది. అంతర్జాతీయ ప్రమాణాలకి తగ్గట్టుగా ప్రయాణ అనుభవం కల్పించడమే ప్రధాన ఉద్దేశ్యం.
సాంకేతిక అప్గ్రేడ్స్
సాధారణ స్లీపర్ రైళ్లతో పోలిస్తే వందే భారత్ స్లీపర్ రైళ్లు అత్యంత ఆధునిక సాంకేతికతతో నడవనున్నాయి. ఆటోమేటిక్ క్లైమేట్ కంట్రోల్, తక్కువ శబ్దం చేసే బ్రేకింగ్ సిస్టమ్, కంఫర్టబుల్ బెడ్స్, అధునాతన సస్పెన్షన్ సిస్టమ్తో ప్రయాణికులు బాగా సౌకర్యంగా నిద్రపోవచ్చు. రాత్రి సమయంలో కూడా ప్రీమియం లుక్ కలిగిన లైటింగ్ సిస్టమ్స్ ఈ రైళ్ల ప్రత్యేకత అవుతుంది.
ప్రయాణికులకు ప్రయోజనాలు
వందే భారత్ స్లీపర్ రైళ్ల రాకతో రాత్రి ప్రయాణం మరింత వేగవంతంగా, సౌకర్యవంతంగా మారనుంది. సాధారణ ఎక్స్ప్రెస్ రైళ్లతో పోలిస్తే ప్రయాణ సమయం గణనీయంగా తగ్గుతుంది. ఉదాహరణకు, ఢిల్లీ-ముంబై, బెంగళూరు-హైదరాబాద్, చెన్నై-కోల్కతా వంటి రూట్లలో 6 నుండి 8 గంటల సమయం ఆదా కానుంది. అంతేకాక, ఈ ట్రైన్లు లగ్జరీ మరియు సేఫ్టీ స్టాండర్డ్స్లో కొత్త బెంచ్మార్క్ను సృష్టించనున్నాయి.
ఆర్థిక సంవత్సరంలో ప్రారంభం
2025-26 ఆర్థిక సంవత్సరం చివరి నాటికి కనీసం 10 స్లీపర్ రైళ్లు ప్రారంభమవుతాయి. మొదటి రైలు ట్రయల్ రన్ 2025 మధ్య నాటికి జరగవచ్చని రైల్వే అధికారులు అంచనా వేస్తున్నారు. ఈ రైళ్లను దశలవారీగా దేశంలోని వివిధ రూట్లలో ప్రవేశపెట్టనున్నారు.
వందే భారత్ రైళ్లు రైల్వే రంగంలో ఒక పెద్ద మార్పుకు నాంది పలికాయి. ఇప్పటికే పగటి రైళ్లు దేశవ్యాప్తంగా పలు రూట్లపై ప్రయాణికుల ఆదరణ పొందుతున్నాయి. ఇప్పుడు స్లీపర్ వేరియంట్ రాబోతుండటంతో రైల్వే పరిశ్రమలో మరో విప్లవాత్మక మార్పు చోటు చేసుకోనుంది. 2025-26లో ప్రారంభం కానున్న వందే భారత్ స్లీపర్ రైళ్లు రాత్రి ప్రయాణాలను పూర్తిగా కొత్త స్థాయికి తీసుకెళ్తాయి. వేగం, సౌకర్యం, భద్రత అన్నీ కలిపి ఈ కొత్త రైళ్ల ప్రత్యేకత అవుతుంది. రాబోయే కొన్నేళ్లలో ఈ ట్రైన్లు ఇండియన్ రైల్వే ప్రతిష్టను మరింత పెంచుతాయని నిపుణులు అంచనా వేస్తున్నారు.