Vizag Metro first phase: ఎంత కాలంగా కలగా మిగిలినది.. ఇప్పుడు నిజమవుతోంది. రోజూ ట్రాఫిక్లో చిక్కుకునే వారికి ఇది ఓ ఊరట. అభివృద్ధి మాటలకే పరిమితం కాకుండా పనిలోకి దిగినట్లు కనిపిస్తోంది. నగర శ్వాసగా మారబోయే ప్రాజెక్టుకు సంబంధించి మొదటి మైలురాయి చేరుకుంది. విశాఖ మెట్రో ప్రయాణానికి రంగం సిద్ధమవుతోంది. అయితే.. ఇప్పుడే తొలి స్టేషన్ సిద్ధమైందట. కానీ అది ఎక్కడ? ఎందుకు అక్కడే ఎంపిక చేసారు? దీని వెనుక ఉన్న వ్యూహం ఏమిటో తెలుసుకుంటే ఆశ్చర్యపోతారు.
విశాఖ మెట్రోకు కీలక అడుగు పడింది!
విశాఖ నగరం ఎంతోకాలంగా మెట్రో రైలు కోసం ఎదురు చూస్తోంది. పల్లె వాతావరణాన్ని కోల్పోకుండా, పట్టణ గతి తళుక్కుమంటూ అభివృద్ధి చెందాలంటే అలాంటి భారీ ప్రాజెక్టులు అవసరం. ఇప్పుడు ఆ కల నిజం కాబోతుంది. మెట్రో రైలు ప్రాజెక్ట్కు సంబంధించి కీలకమైన రెండు మెట్రో రైలు డిపోలు (Metro Rail Depots) ఏర్పాటు చేసేందుకు సిద్ధమవుతోంది ప్రభుత్వం. ఇవి కేవలం ట్రైన్లు నిలిపే గదులు కావు. రైళ్ల నిర్వహణ నుంచి పరిపాలన వరకు, టెక్నికల్ ఫెసిలిటీలు నుంచి టెర్మినల్ ఫంక్షన్ల వరకు అన్నింటినీ నడిపించబోయే ప్రధాన కేంద్రాలుగా మారనున్నాయి.
ఇవి ఎక్కడెక్కడ?
విశాఖ మెట్రో రైలు ప్రాజెక్టులో ఈ రెండు డిపోలు ఒకటి విమ్స్ సమీపంలోని ఓల్డ్ డెయిరీ ఫార్మ్ వద్ద, మరొకటి విశాఖపట్నం పోర్ట్ అథారిటీ సమీపంలో ఏర్పాటు చేయనున్నారు. ఈ రెండు కేంద్రాల్లో ప్రతి రోజూ మెట్రో రైళ్లను పరిశీలించటం, మరమ్మతులు చేయటం, నిలిపివేయటం, అవసరమైన ట్రయల్స్ నిర్వహించటం జరుగుతుంది. ఇక అడ్మినిస్ట్రేటివ్ పనులు, సిబ్బంది శిక్షణ వంటి అంశాలు కూడా ఇక్కడే జరుగుతాయి.
ఎంత ఖర్చో తెలుసా?
ఈ ప్రాజెక్టు కోసం మొత్తం 100 ఎకరాల భూమి అవసరం అవుతోంది. ఇందులో ప్రతి డిపోకు సుమారు 35 – 40 ఎకరాల భూమి అవసరం. మిగిలిన భూమి ఎలివేటెడ్ ట్రాక్లు, స్టేషన్ల నిర్మాణం, ఇతర మౌలిక సదుపాయాల కోసం వాడనున్నారు. భూముల సేకరణలో 87 ఎకరాలు ప్రభుత్వ శాఖల నుంచి, 36 ఎకరాలు పోర్ట్ అథారిటీ నుంచి, 4 ఎకరాలు భారతీయ రైల్వేల నుంచి, 47 ఎకరాలు పశుసంవర్ధక శాఖ నుంచి తీసుకోనున్నారు. అంతేకాదు, 9 ఎకరాల ప్రైవేట్ భూములు, D-పట్టా కుటుంబాల నుంచి కాస్త తక్కువగా ఒక ఎకరం కూడా అవసరమవుతుంది. ఈ భూములన్నీ సేకరించేందుకు ప్రభుత్వం రూ. 890 కోట్ల ఖర్చు చేయనుంది.
భూముల సేకరణను న్యాయంగా, పారదర్శకంగా నిర్వహించేందుకు 2025 మే 30న Social Impact Assessment (SIA) ప్రారంభమైంది. RFCTLARR చట్టం-2013 ప్రకారం ఇది నిర్వహిస్తున్నారు. ఈ అధ్యయనంలో ప్రజల జీవన విధానాలపై ఈ ప్రాజెక్ట్ ప్రభావం, ప్రత్యామ్నాయ మార్గాలు వంటి అంశాలపై సమగ్రంగా పరిశీలన జరుగుతుంది. SIA పూర్తైన తర్వాత అధికారిక నోటిఫికేషన్లు జారీ చేయనున్నారు.
మొదటి దశలో ఏం జరగనుంది?
విశాఖ మెట్రో రైలు ప్రాజెక్ట్కి ఇది మొదటి దశ. మొత్తం 46.23 కిలోమీటర్లకు మూడు ప్రధాన కారిడార్లు ఏర్పాటుకాబోతున్నాయి. అందులో స్టీల్ ప్లాంట్ నుంచి కొమ్మాది వరకు, గురుద్వారా నుంచి ఓల్డ్ పోస్టాఫీస్ వరకు, తాటిచెట్లపాలెం నుంచి చిన్న వాల్తేరు వరకు మార్గాలు ఉంటాయి. ఇందులో మొత్తం 42 మెట్రో స్టేషన్లు ఉంటాయి. నగరంలోని కీలక ప్రాంతాలను ముడిపెట్టేలా ప్రణాళిక సిద్ధమైంది.
Also Read: Amaravati towers: ఊహించిందే నిజమైంది.. అమరావతిలో అసలు పని స్టార్ట్.. ఏం జరుగుతుందంటే?
ప్రాజెక్ట్ మొత్త వ్యయం రూ. 11,498 కోట్లు. ఇందులో భూముల సేకరణ వ్యయం ఎంతో పెద్ద వాటా. ఈ ప్రాజెక్ట్ను EPC మోడల్ (Engineering, Procurement, Construction) ఆధారంగా నిర్మించనున్నారు. దీని వల్ల పనులపై నేరుగా పర్యవేక్షణ ఉంటుంది, వేగంగా పూర్తి చేయగలుగుతారు. ఈ మెట్రో నిర్మాణానికి నిధుల కోసం Asian Infrastructure Investment Bank వంటి అంతర్జాతీయ ఆర్థిక సంస్థలతో చర్చలు జరుగుతున్నాయి. ఇప్పటికే AIIB ప్రతినిధులు ప్రాజెక్ట్ సైట్లను సందర్శించారు. ప్రాజెక్ట్ మొత్తం వ్యయంలో 60% భారం వారు తీసుకోవచ్చని సంకేతాలు ఇవ్వగా, మిగతా నిధులను రాష్ట్ర ప్రభుత్వం, ఇతర మార్గాల ద్వారా సమీకరించనున్నారు.
ఈ ప్రాజెక్ట్కు 2025 జూన్ నాటికి జనరల్ కన్సల్టెంట్ను నియమించే పనులు పూర్తవుతాయని అంచనా. అక్టోబర్ 2025 నుంచి నిర్మాణం ప్రారంభం కానుంది. ఒకసారి మెట్రో నడవడం మొదలైతే.. విశాఖ నగరానికి ఇది సరికొత్త దిక్సూచి. ట్రాఫిక్ సమస్యలకు పరిష్కారం, వేగవంతమైన ప్రయాణానికి మార్గం, కార్బన్ ఉద్గారాలను తగ్గించేందుకు అనువైన పరిష్కారంగా మారుతుంది.
ఇక విశాఖ నగరం కొత్తగా మలుపు తిరిగే దశలో ఉంది. మెట్రో రైలు రూపంలో ఒక శాశ్వత పరిష్కారానికి ఇది ప్రథమ అడుగు. మెట్రో రైలు కంటే ముందుగా నిర్మించబోయే ఈ డిపోలు.. నిజానికి ప్రాజెక్ట్కు ప్రాణం పోసే కేంద్రాలుగా మారనున్నాయి. ఇవి రైలు నడిపే శక్తి కేంద్రాలు మాత్రమే కాదు, విశాఖ అభివృద్ధికి అడ్డుదెబ్బలేని బలమైన పునాది. ఈ డిపోల నిర్మాణంతో నగరం కొత్త దశలోకి అడుగుపెడుతోంది. విశాఖ మెట్రో.. ఇక నిజంగా పట్టాలెక్కే సమయం వచ్చేసింది!