El Nino Vs La Nina: ఎల్ నినో వర్సెస్ లానినో.. వణుకుతున్న ప్రపంచం.. భారీ ముప్పు తప్పదు

El Nino Vs La Nina : ఎల్ నినో… లా నినా..! ఈ పేర్లు పెద్దగా వినకపోవచ్చు కానీ.. అనుభవంలో అర్థమవుతూనే ఉండాలి. గత కొన్ని సంవత్సరాలుగా కనిపిస్తున్న తీవ్రమైన వాతారవణ పరిస్థితులకు ఇవే కారణం. వర్షాకాలమంతా పడాల్సిన వర్షం, సగం రోజుల్లోనే కుండపోతలా పడటం.. ఎప్పుడూ చూడని ఎండలు మంటలు పుట్టించడం.. ఎండా కాలం రాత్రుల్లో కాస్త చలిగా ఉండటం.. ఇవన్నీ వీటీ సైడ్ ఎఫెక్ట్‌లే..!  ఇప్పుడర్థమయ్యిందిగా.. ఇవే ఎల్ నినో.. లా నినాలు. అయితే, వీటీ వీటి లక్షణాలు సాధారణంగా చాలా స్పష్టంగా కనిస్తాయి. కానీ, ప్రస్తుతం.. ప్రపంచ వాతావరణంలో వచ్చిన మార్పుకు, ఎల్ నినో కారణమా.. లేదంటే లా నినా కారణమా.. అనేది అంతుబట్టకుండా ఉంది. ఎందుకలా..? అసలేం జరుగుతోంది..?

ప్రపంచ ఉష్ణోగ్రతల్లో అస్పష్టమైన నమూనాలు

ఎల్ నినో లేదా లా నినా? ఇప్పుడు ప్రపంచంలో ఏది కొనసాగుతుంది..? అదే చాలా మందికి అంతుబట్టకుండా ఉంది. ప్రపంచ ఉష్ణోగ్రతల్లో అస్పష్టమైన నమూనాలు గందరగోళానికి కారణం అవుతున్నాయి. ప్రపంచ పటంలో సుదూర తూర్పున వెచ్చని సీ సర్ఫేస్ టెంపరేచర్-SST అంటే.. సముద్ర ఉపరితల ఉష్ణోగ్రత క్రమం తప్పడం.. అలాగే, పశ్చిమాన చల్లని SST క్రమం కోల్పోవడం.. ఇలా అటూ ఇటూ అసాధారణ పరిస్థితులు కనిపిస్తున్నాయి. గత కొన్ని దశాబ్దాలుగా, డేట్ లైన్ చుట్టూ సముద్ర ఉపరితల ఉష్ణోగ్రత వెచ్చగా మారింది.

వేసవి నాటికి లా నినా వస్తుందని అనే అభిప్రాయాలు

మరోవైపు, గాలాపాగోస్ చుట్టూ చల్లని సముద్ర ఉపరితల ఉష్ణోగ్రతలు తప్పి రివర్స్‌లోకి మారాయి. ఈ గందరగోళం మధ్య.. ఎల్ నినో సథరన్ ఓసిలేష్-ENSOతో ప్రకృతి మళ్ళీ తన క్రమాన్ని కోల్పేయేటట్లు కనిపిస్తోంది. ఈ ఫిబ్రవరి అంచనాల బట్టి, ఇవి కలిసిపోయినట్లు కూడా సందేహం వస్తోంది. కొన్ని వాతావరణ కేంద్రాల అంచనా ప్రకారం.. వేసవి నాటికి లా నినా వస్తుందని అనుకుంటున్నారు. అంటే, సముద్ర ఉపరితల ఉష్ణోగ్రత చల్లబడాలి. అయితే, మరికొన్ని అంచనాలేమో ఇది ‘సాధారణ సంవత్సరంగానే’ ఉంటుందని చెబుతున్నాయి.

2025-2026 ఎల్ నినో సంవత్సరం అవుతుందా లేదా లా నినా..?

దేశంలోకి వేసవి కాలం ప్రవేశించే సమయం ఇది. భారతదేశం వేసవి రుతుపవనాల ఎదురుచూస్తోంది. అయితే, ఈ ఏడాది వేసవి సాధారణంగానే ఉంటుందా అనే దానిపై కొంత ఆందోళన ఉంది. ఈ ఏడాది రుతుపవనాల రాక 2025-2026 ఎల్ నినో సంవత్సరం అవుతుందా లేదంటే లా నినా సంవత్సరం అవుతుందా అనే ప్రశ్నను లేవనెత్తుతుంది. చారిత్రాత్మకంగా, లోటు-మిగులు సంవత్సరాల్లో 60% మాత్రమే ఎల్ నినో, అంటే వెచ్చదనం.. లా నినా అంటే చల్లదనం సంఘటనలు సంభవించినప్పటికీ.. అవి రుతుపవనాలను సాధారణ సమయాల్లో మోసుకొస్తాయో లేదో అనే డౌట్ ఉంది. అయితే, ప్రస్తుతం ప్రపంచం లా నినా గుప్పిట్లో ఉందని గత కొన్ని నెలలుగా అనేక నివేదికలు వస్తున్నాయి.

2024 ప్రారంభం నుండి ఊహించని విధంగా మార్పు

కానీ, ఇది నిజమేనా? అనేది స్పష్టంగా చెప్పలేని పరిస్థితి. ఎందుకంటే, ఉష్ణమండల పసిఫిక్ మహాసముద్రంలో సముద్ర ఉపరితల ఉష్ణోగ్రత నమూనాలు 2024 ప్రారంభం నుండి ఊహించని విధంగా మారుతూ వచ్చాయి. 2023 వేసవి రుతుపవనాలు.. మొత్తం కాలానుగుణ వర్షపాతం పరంగా సాధారణంగా ఉన్నప్పటికీ.. 2023 ప్రారంభంలో జారీ చేసిన ఎల్ నినో అంచనాలు చాలా ఖచ్చితమైనవిగా మారడం కనిపించింది. అందుకే, సాధారణ రుతుపవనాల సమయంలో ఉష్ణోగ్రతల సమాన పంపిణీ ఉండదని అంచనా వేస్తున్నారు.

కర్ణాటక, కేరళ, ఉత్తరప్రదేశ్, పశ్చిమ బెంగాల్, ఈశాన్య ప్రాంతాలు

ఇటీవల కాలంలో.. కర్ణాటక, కేరళ, ఉత్తరప్రదేశ్, పశ్చిమ బెంగాల్, ఈశాన్య ప్రాంతాలలోని కొన్ని ప్రాంతాలలో వర్షపాతం తగ్గినప్పటికీ.. అనేక రాష్ట్రాల్లో భారీ వర్షాలు నమోదయ్యాయి. 2024 ప్రారంభంలో అంచనాల ప్రకారం.. 2024 చివరి భాగంలో బలమైన లా నినా ఉంటుందని అనిపించింది. అంటే, సుదూర తూర్పు ఉష్ణమండల పసిఫిక్ మహాసముద్రంలో.. ప్రారంభ దశలో కనిపించే చల్లని సముద్ర ఉపరితల ఉష్ణోగ్రతలు క్రమరహితంగా ఉన్నట్లు అనిపించింది. ఇది లా నినా ప్రారంభ లక్షణం. అయితే, విచిత్రంగా, చల్లని SST క్రమం తప్పి.. పశ్చిమ దిశగా, అంతర్జాతీయ డేట్ లైన్ వైపుకు మారడం ప్రారంభించింది. 2024 వేసవి ప్రారంభంలో సుదూర తూర్పున వెచ్చని సముద్ర ఉపరితల ఉష్ణోగ్రతలు క్రమరహితంగా కనిపించాయి. అలాగే, గాలి నమూనాలలో కూడా క్రమరాహిత్యాలు కనిపించాయి.

సుదూర తూర్పున వెచ్చని SST క్రమరాహిత్యాలు..

అయితే, సుదూర తూర్పున వెచ్చని SST క్రమరాహిత్యాలు.. పశ్చిమాన చల్లని SST అనామలిస్‌కు సంబంధించి అసాధారణ పరిస్థితులు నేటికీ కొనసాగుతున్నాయి. గత కొన్ని దశాబ్దాలుగా, డేట్‌ లైన్ చుట్టూ వెచ్చని SST అనామలీస్, గాలాపాగోస్ చుట్టూ చల్లని SST క్రమరాహిత్యాలతో రివర్స్ నమూనా మరింత సాధారణంగా మారింది. ఈ శాంపిల్‌ను డేట్‌లైన్ ఎల్ నినో లేదా సెంట్రల్ పసిఫిక్ ఎల్ నినో అని పిలుస్తారు. ఇప్పటివరకు మనకు బాగా తెలిసిన సమాచారం ప్రకారం.. లా నినా సంఘటనలు ఒక ఆధిపత్య శాంపిల్‌ను కలిగి ఉంటాయి. దూరంగా ఉన్న తూర్పు నుండి మధ్య ఉష్ణమండల పసిఫిక్ వరకు చల్లని SST అనామలిస్ ఉంటాయి. కానీ ఎల్ నినోలు తూర్పు లేదా మధ్య పసిఫిక్‌లో వెచ్చని SST అలామలిస్‌ను కలిగి ఉండొచ్చు. వీటిని ఎల్ నినో టెస్ట్స్ అని పిలుస్తున్నారు.

దక్షిణ అమెరికా పసిఫిక్ మహాసముద్రంలో నీరు వేడెక్కడం ఎల్ నినో

నిజానికి, దక్షిణ అమెరికా సమీపంలోని పసిఫిక్ మహాసముద్రంలో నీటి వేడెక్కడంతో ఎల్ నినో ఏర్పడుతుంది. ఎల్ నినో ప్రపంచవ్యాప్తంగా తీవ్ర వాతావరణ పరిస్థితులను సృష్టించి, తీవ్రంగా ప్రభావితం చేస్తుంది. దీని వల్ల ఆహార ఉత్పత్తి, నీటి లభ్యత ప్రభావితం అవుతాయి. ప్రజలు, పర్యావరణ వ్యవస్థల శ్రేయస్సుకు ముప్పు వాటిల్లుతుంది. ఇక, సుదూర పరిణామాలతో ఎల్ నినో ప్రభావం భారీగానే ఉంటుంది. ఎల్ నినో ఒక వెచ్చని నీటి వ్యవస్థ లాంటిది.. లా నినా అనేది చల్లని నీటి వ్యవస్థ.

రెండూ వాతావరణ ప్రవర్తన మార్చే ప్రత్యేక సముద్రపు వ్యవస్థలు

ఈ ఎల్ నినో, లా నినా రెండూ వాతావరణం ఎలా ప్రవర్తిస్తుందో మార్చే ప్రత్యేక సముద్రపు వ్యవస్థల వంటివి. ఇవి ప్రతి కొన్ని సంవత్సరాలకు ఒకసారి వస్తుంటాయి. భూమి వాతావరణాన్ని కొంచెం అనూహ్యంగా మారుస్తాయి. నిజానికి, ఇవి ప్రకృతి నడవడిక లక్షణాలు. అయితే, ఇప్పుడు వీటిలో తీవ్రమైన మార్పులు ఏర్పడుతున్నాయి. ఫలితంగా ఎల్ నినో.. అంటే వేడి నీరు మరింతగా పెరిగే అవకాశం ఉంది. దీనితో, వాతావరణం మరింత పొడిగా మారి, ఎండ తీవ్రత ఎక్కువవుతుంది. ప్రస్తుతం, ఈ పరిస్థితి భారతదేశానికి రానుందనేది శాస్త్రవేత్తల అంచనా.

2025 గురించి మాత్రం స్పష్టంగా చెప్పలేని పరిస్థితి

వాతావరణంలో మార్పులు కేవలం ఎల్ నినో.. లా నినా ద్వారా ఏర్పడినవి కాదు. ఇవి భూమిపైన గ్రీన్ హౌస్ గ్యాస్‌లు పెరుగుతున్న దానికి ప్రతిఫలమనే చెప్పాలి. అందుకే, రాబోయేది విపరీతమైన ఎండలా.. లేదంటే, అంతుబట్టని వానలా అనేది అర్థం కావట్లేదు. గత వాతావరణ అంచనాలను బట్టి, 2024వ సంవత్సరం క్లియర్‌గానే ఉన్నప్పటికీ.. 2025 గురించి మాత్రం స్పష్టంగా చెప్పలేని పరిస్థితి ఉంది. అయితే 2024 లాగే ఈ ఏడాదీ జరిగితే.. అది ఎల్ నినో కొనసాగిందని అనుకోవాలి. లేదు మార్పులు జరిగినా లా నినాకి సిద్ధంగా ఉండాలి.

2024, తర్వాత ఎల్ నినో 2025 వరకు కొనసాగుతుందని అంచనా

ప్రస్తుతం, ఎల్ నినా కొనసాగుతుందా… లా నినా నడుస్తుందా అనేది స్పష్టంగా తెలియని పరిస్థితి ఉంది. బహుశా ఇప్పుడు ఉన్న పరిస్థితి 2024, తర్వాత 2025 వరకు కొనసాగుతుందని.. 2023లో అంచనా వేసిన, వెచ్చని ఉష్ణోగ్రతలలో ఒక భాగం మాత్రమే కావచ్చు. అంటే, ఎల్ నినా కొనసాగుతుందని అనుకోవచ్చు. సుదూర తూర్పు ఉష్ణమండల పసిఫిక్‌లో శీతలీకరణ లేకపోవడం.. సముద్రం ద్వారా వేడిని తీసుకోవడాన్ని నిరోధిస్తుంది. అలాగే, గ్రీన్‌హౌస్ వాయువులు వాతావరణంలో వేడిని పెంచడానికి కారణం అవుతున్నాయి. అయితే, దీని మూలం గురించి ఒక క్లూ కూడా ఉంది.

గ్రీన్‌హౌస్ వాయువులు వాతావరణంలో వేడిని పెంచడం

గతేడాది ప్రచురించిన ఒక అధ్యయనంలో.. ఉష్ణమండల పసిఫిక్‌లోని గాలి క్రమరాహిత్యాలను నడిపించే.. దక్షిణ పసిఫిక్ మహాసముద్రంలో, వాతావరణ వైవిధ్యానికి సంబంధించి.. సహజ పరిస్థితులు ఉన్నట్లు నివేదికలు వచ్చాయి. అందువల్ల వేసవిలో ఉష్ణమండల పసిఫిక్‌లో సముద్ర ఉపరితల ఉష్ణోగ్రతల క్రమరాహిత్యాలు వెచ్చగా ఉన్నాయా లేదంటే, చల్లగా ఉన్నాయా అని నిర్ణయించే అవకాశం ఉంది.

ప్రస్తుతం రాత్రి సమయాల్లో కనిపిస్తున్న శీతాకాల స్థితి

ఇక, ఎల్ నినో, లా నినా రెండూ ఒక సంవత్సరం డిసెంబర్ నుండి తర్వాతి సంవత్సరం జనవరి, ఫిబ్రవరి వరకు గరిష్ట స్థాయికి చేరుకుంటాయి. కాబట్టి, ప్రస్తుతం రాత్రి సమయాల్లో కనిపిస్తున్న ఈ శీతాకాల స్థితి తదుపరి వేసవికి మారడం దక్షిణ అర్ధగోళ వాతావరణ వైవిధ్యం ద్వారా నిర్ణయించబడుతుంది. దీనిని ENSO పరివర్తన మోడ్-ETM అని పిలుస్తారు. ఇక్కడ ‘ENSO’ అనేది ఎల్ నినో సదరన్ ఆసిలేషన్.. ఇది ఎల్ నినోకు సంబంధించిన వెచ్చని స్థితిని.. అలాగే, లా నినాలోని చల్లని స్థితిని కలిగి ఉంటుంది.

దీనిని ENSO పరివర్తన మోడ్-ETM అని పిలుస్తారు

అయితే, 2023-2024 శీతాకాలంలో ఎల్ నినో స్థితి నుండి 2024 వేసవిలో లా నినా స్థితికి మారడానికి ఇది అంత అనుకూలంగా లేనందు వల్ల ETM ప్రస్తుతం సంబంధితంగా ఉంది. 2024కి అంచనా వేసిన బలమైన లా నినా.. ఉష్ణమండల పసిఫిక్‌లో ETM-ప్రేరిత గాలి క్రమరాహిత్యాల కారణంగా రాకుండా ఉండే అవకాశం ఉంది.

సుదూర తూర్పు ఉష్ణమండల పసిఫిక్‌లో వెచ్చని SST అనామలిస్

ప్రస్తుతం, ప్రకృతి మళ్ళీ గందరగోళ ENSO స్థితిని సృష్టించడం వల్ల అయోమయానికి గురికావాల్సి వస్తుంది. సుదూర తూర్పు ఉష్ణమండల పసిఫిక్‌లో వెచ్చని SST అనామలిస్.. మధ్య-పశ్చిమ ఉష్ణమండల పసిఫిక్‌లో చల్లని SST అనామలిస్. ఈ సంవత్సరం మిగిలిన కాలానికి.. ఫిబ్రవరి 2025లో జారీ చేసిన అంచనాలు కూడా స్పష్టంగా లేవు. ఎల్ నినో, లా నినా కలిసి ఉన్నట్లు చూపిస్తున్నాయి. కొన్ని వాతావరణ కేంద్రాలు.. వేసవి నాటికి లా నినా వస్తుందని చెప్పగా.. మరికొన్ని ఇది ‘సాధారణ’ సంవత్సరం అని చెప్పాయి. ఒక వాతావరణ శాంపిల్.. బలమైన ఎల్ నినో వస్తుందని వెల్లడించింది. అంటే, ఈ ఏడాది బాగా ఎండలు ఉంటాయని తెలిపింది. అయితే, ఈ సంవత్సరం రుతుపవనాల పరంగా ఇది మనల్ని ఎందులో పడేస్తుందనేది అయోమయంగా ఉంది.

2023 వేసవిలో హిందూ మహాసముద్ర డైపోల్ (IOD)

2023 వేసవిలో హిందూ మహాసముద్ర డైపోల్-IOD రావడం వల్ల బలమైన ఎల్ నినో ఉన్నప్పటికీ.. 2023 రుతుపవనాలు సాధారణంగా ఉన్నాయి. ఇక, IOD రుతుపవనాలను ప్రభావితం చేయగలదా లేదంటే, ఎల్ నినో స్వయంగా IODని ప్రేరేపిస్తుందా… అదీ కాదంటే, రుతుపవనాలపై ప్రతికూల ప్రభావాలు తగ్గుతాయా అనే దానిపై వాతావరణ పరిశోధకులలో కూడా వివాదం కొనసాగుతోంది. అయితే, 2023లో ఎల్ నినో నమూనా కొంచెం అసాధారణంగా ఉందని చాలా మంది చెబుతున్నారు. ఎందుకంటే, పశ్చిమ పసిఫిక్‌లో ఊహించిన శీతలీకరణ నమోదు కాలేదు. బదులుగా, బలహీనమైన వెచ్చని సముద్ర ఉపరిత ఉష్ణోగ్రతల క్రమరాహిత్యాలు కనిపిస్తున్నాయి.

అంచనాలకు అందకుండా మారుతున్న వాతావరణం

ఇవి గ్లోబల్ వార్మింగ్, ఎల్ నినో కలయికకు కారణమని చెబుతున్నారు. దీని వల్ల, రాబోయే నెలల్లో ఈ అన్ని కలసి ఎలా ఉంటుందనే దానిపై ఇంకా స్పష్టత లేదు. ప్రస్తుతం ఉన్న పరిస్థితులను బట్టి, ఎప్పటిలాగే, మనం మంచి వాతావరణం ఉంటుందని ఆశించాలి.. అలాగే, దారుణమైన పరిస్థితులు ఏర్పాడితే దానికీ సిద్ధం కావాలి. ఎందుకంటే, 2023 ప్రారంభం నుండి కనిపిస్తున్న వేడిని నిపుణులు కూడా వివరించలేకపోయారు. కాబట్టి, వాతావరణ నమూనాలు అంచనాలకు అందకుండా మారుతూనే ఉన్నాయని అర్థం చేసుకోవాలి.

మధ్య అక్షాంశాల్లో చల్లని, వెచ్చని ఉష్ణోగ్రత అనమలీస్‌

నిజానికి, రుతుపవనాల మధ్య సంబంధం ఇటీవలి దశాబ్దాల్లో మారిపోయింది. మధ్య అక్షాంశాల్లో చల్లని, వెచ్చని ఉష్ణోగ్రత అనమలీస్‌కు సంబంధించి ప్రపంచ బెల్ట్‌ను మార్చింది. కాగా, మధ్య అక్షాంశ మార్పు రుతుపవనాలను… అలాగే రుతుపవన పూర్వ తుఫానులను ప్రభావితం చేస్తుంది. ఇలా రుతుపవనాల ప్రారంభంతోనే ముందస్తు తుఫానులు కూడా పెరుగుతున్నాయి. ఇక, ప్రభుత్వాలు మరింత నమ్మదగిన అంచనాలను మాత్రమే ఆశిస్తాయి. మరోవైపున, వాతావరణ శాఖలు వారి అంచనాలన్నింటినీ చెప్పడానికే ప్రయత్నిస్తున్నాయి. కానీ, ఇక్కడ అంచనాలు అనేవి రుతుపవనాల మార్పుల నుండి వచ్చే నష్టాల మాదిరి సవాలుగానే కనిపిస్తున్నాయి.

Share

• 
• 
• 
• 
• 
•